جنین در ماه دوم بارداری

سه ماه اول بارداری، حساس‌‎ترین دوران زندگی جنین

یک بارداری معمولی 40 هفته از اولین روز آخرین پریود (LMP) تا تولد نوزاد طول می‌کشد. این 9 ماه به سه مرحله تقسیم می‌شود که سه ماه اول بارداری، سه ماهه دوم و سه ماهه سوم نامیده می‌شود. سه ماه اول، اولین مرحله از سه مرحله (یا سه ماهه) بارداری است و یک مرحله مهم در رشد جنین خصوصا جنین دو ماهه محسوب می‌شود.

جنین در این مرحله  به سرعت در حال رشد است. رشد مغز و قلب، شکل گیری ویژگی‌های صورت، و حتی رشد پاهای کوچک، دست‌ها، ناخن‌های دست و پا. در سه ماه اول بارداری، تمام اندام‌ها و سیستم‌های اصلی جنین شکل می‌گیرد. به همین دلیل، در این مرحله  بیشترین آسیب ممکن است از طریق مصرف الکل، مواد مخدر، برخی داروها و مواد سمی به جنین برسد. برای اطلاعات بیشتر در مورد رشد جنین در سه ماهه اول، در ادامه با ما همراه باشید.

شروع بارداری

عقب افتادن پریود اغلب اولین علامتی است که نشان می‌دهد ممکن است باردار باشید، اما چگونه مطمئن شوید؟

بسیاری از زنان از تست‌های بارداری خانگی استفاده می‌کنند تا بفهمند باردار هستند یا خیر. با این حال، این تست‌ها زمانی که حداقل یک هفته پس از آخرین پریود یک زن استفاده شوند، دقیق هستند. اگر این آزمایش را کمتر از 7 روز قبل از آخرین پریود خود انجام دهید، ممکن است نتیجه کاذب به شما بدهد. اگر آزمایش مثبت باشد، احتمال اینکه شما واقعاً باردار باشید بیشتر است. با این حال، اگر آزمایش منفی باشد، احتمال اشتباه بودن تست وجود دارد. پزشک شما برای تشخیص بارداری دقیق‌ آزمایش خون را پیشنهاد خواهد کرد.

سه ماه اول بارداری

تغییرات اولیه که نشان دهنده بارداری هستند در سه ماه اول بارداری ظاهر می‌شوند. عقب افتادن پریود ممکن است اولین علامتی باشد که نشان می‌دهد لقاح و لانه گزینی اتفاق افتاده است، تخمک گذاری متوقف شده است و شما باردار هستید. تغییرات دیگری نیز رخ خواهد داد. در سه ماه اول بارداری، بدن شما در حال تغییر و پر شدن با هورمون‌های بارداری HCG ، استروژن و پروژسترون است. تغییرات هورمونی ممکن است علائم ناخوشایندی را ایجاد کند که در سه ماه اول بارداری شایع است، این علائم شامل مواردی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت:

تغییرات فیزیکی، جسمی و عاطفی در سه ماه اول بارداری

تغییرات اولیه که نشان دهنده بارداری هستند در سه ماه اول بارداری ظاهر می‌شوند. عقب افتادن پریود ممکن است اولین علامتی باشد که نشان می‌دهد لقاح و لانه گزینی اتفاق افتاده است، تخمک گذاری متوقف شده است و شما باردار هستید. در سه ماه اول بارداری، بدن شما در حال تغییر و ترشح هورمون‌های بارداری HCG ، استروژن و پروژسترون است.

تغییرات هورمونی ممکن است علائم ناخوشایندی را ایجاد کند که در سه ماه اول بارداری شایع است، این علائم شامل مواردی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. در حالی که برخی از زنان در سه ماه اول بارداری هیچ یک از علائم بارداری یا علائم خفیفی ندارند، اکثر آن‌ها برخی یا همه علائم زیر را تجربه می‌کنند. تغییرات هورمونی تقریباً بر تمام اندام‌های بدن تأثیر می‌گذارد. برخی از علائم بارداری اولیه در بسیاری از زنان شامل علائمی مانند:

·         لکه بینی و خونریزی

ممکن است در چند روز یا هفته اول بارداری لکه‌هایی از خون یا خونریزی خفیف مشاهده کنید. این امر رایج است، اما بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید تا بررسی کنند که آیا همه چیز درست است یا خیر

·         اسهال

مدفوع شل یا آبکی ممکن است در اوایل بارداری ایجاد شود. این اتفاقات معمولاً نگران کننده نیستند، اما اسهال مداوم می‌تواند شما را دچار کم آبی کند.

·         سردرد

تغییرات هورمونی ممکن است موجب سردردهای سه ماه اول بارداری شود . این سردرد ها می‌توانند در اثر استرس، آلرژی، کمبود خواب یا کم آبی بدن ایجاد شوند.

·         گرفتگی عضلات

شاید انتظار نداشتید که در دوران بارداری دچار گرفتگی عضلات شوید – درست زمانی که فکر می‌کردید گرفتگی عضلات تمام شده است! علت معمول این گرفتگی ها در اوایل بارداری، لانه گزینی است، زمانی که تخمک بارور شده به رحم می‌چسبد. همچنین، رحم شما در حال بزرگ شدن است و با باردار شدن سازگار می‌شود، می‌تواند باعث گرفتگی در اوایل بارداری شود.

·         کمردرد

کمردرد در سه ماهه دوم و سوم بیشتر خود را نشان می‌دهد، اما احساس آن در سه ماه اول بارداری غیر معمول نیست.

·         نفخ

نفخ در دوران بارداری رایج است زیرا پروژسترون ماهیچه‌ها را در سراسر بدن از جمله دستگاه گوارش شما شل می‌کند. این هورمون پیشرفت غذا از طریق روده شما را آهسته می‌کند و به باکتری‌های سالم روده زمان بیشتری برای تولید گاز از هر وعده غذایی می‌دهد.

·         بی خوابی

برخی از زنان در به خواب رفتن مشکل دارند یا بیدار شدن مکرر در شب برایشان دردسر ایجاد می کند. بی‌خوابی می‌تواند از اوایل بارداری شروع شود و تا زمان زایمان ادامه یابد، اما چند راهکار ساده می‌تواند به شما کمک کند خواب بهتری داشته باشید.

·         خستگی

ممکن است بیش از آنچه تصور می‌کردید خسته شوید. در سه ماه اول بارداری، خستگی شدید به احتمال زیاد به دلیل افزایش چشمگیر پروژسترون است.

·         تهوع صبحگاهی

متأسفانه، « تهوع صبحگاهی » می‌تواند تمام روز طول بکشد و حدود سه چهارم زنان باردار در سه ماه اول بارداری به آن مبتلا می‌شوند. اگر شدت تهوع خفیف باشد، برخی از اقدامات نسبتاً ساده می‌تواند کمک کند. اما اگر از وضعیت تهوع مداوم رنج می‌برید، با پزشک خود در مورد داروهای مناسب برای بهبود تهوع صبحگاهی صحبت کنید.

·         ترشحات واژن

ممکن است در سه ماه اول بارداری به دلیل افزایش استروژن متوجه افزایش ترشحات واژن شوید. این مورد معمولاً بی ضرر است، اما اگر درد، خارش یا ترشحی دارید که بوی بد یا غیرعادی دارد، با پزشک خود مطرح کنید.

·         درد سینه

تغییرات سینه، از جمله سینه‌های حساس و درد نوک سینه‌ها، معمولاً یکی از اولین علائم بارداری هستند. خوشبختانه، درد سینه در پایان سه ماه اول بارداری کمتر می شود

·         یبوست

از آنجایی که پروژسترون باعث کند شدن حرکت در دستگاه گوارش می‌شود، همه فعالیت‌های گوارشی کمی کند می‌شود که می‌تواند منجر به یبوست شود.

·         تنگی نفس

در دوران بارداری، به اکسیژن بیشتری نیاز دارید و این می‌تواند منجر به احساس تنگی نفس شود. در سه ماه اول بارداری، تنگی نفس ممکن است به عنوان افزایش آگاهی از نیاز به نفس کشیدن ظاهر شد.

افزایش وزن در سه ماه اول بارداری

افزایش وزن نشانه بارداری سالم است. متخصصان می‌گویند افزایش وزن بین 2 تا 3 کیلوگرم در سه ماه اول بارداری طبیعی است – اگرچه برخی از زنان ممکن است به دلیل تهوع صبحگاهی یا دلایل دیگر در سه ماهه اول وزن از دست بدهند. پزشک شما وزن بارداری شما را کنترل می‌کند تا مطمئن شود که در محدوده سالمی قرار دارید و با سرعت مناسبی وزنتان افزایش پیدا می کند. همچنین می‌توانید از نمودار کنترل وزن بارداری برای ادامه مسیر استفاده کنید.

اگر نمی‌توانید در سه ماه اول بارداری خود از یک رژیم غذایی کامل پیروی کنید نگران نباشید (این اتفاق به دلیل بیزاری از برخی غذاها یا حالت تهوع اتفاق می‌افتد)، بهترین کاری را که می‌توانید انجام دهید این است که با خوردن تنقلات کوچک، مکرر و حاوی کربوهیدرات احساس بهتری داشته باشید. بهتر است تا می‌توانید یخچال و فریزر خود را از غذاهای سالم مانند آجیل، میوه‌های تازه و خشک، ماکارونی چند غله و ماست پر کنید.

در دوران بارداری، از مصرف غذاهایی که ممکن است حاوی باکتری، انگل یا سم باشند اجتناب کنید، غذاهایی مثل گوشت نیم پز، پنیرهای نرم غیر پاستوریزه، هر چیزی که حاوی تخم مرغ خام است، سوشی تهیه شده با ماهی خام، صدف خام و ماهی که ممکن است حاوی جیوه باشد.

تغییرات روال روزانه یک زن در سه ماه اول بارداری

برخی از تغییراتی که در سه ماه اول بارداری تجربه می‌کنید ممکن است باعث شود که در برنامه روزانه خود تجدیدنظر کنید.

ممکن است لازم باشد زودتر به رختخواب بروید یا وعده‌های غذایی مکرر یا کوچک‌تر بخورید.

برخی از زنان ناراحتی زیادی را تجربه می‌کنند و برخی دیگر ممکن است اصلاً مشکلی نداشته باشند.

هر خانم باردار ممکن است بارداری متفاوت تجربه می‌کنند و حتی اگر قبلاً بارداری را تجربه کرده باشد. زنان باردار ممکن است با هر بارداری بعدی احساس کاملاً متفاوتی داشته باشند.

ماه دوم بارداری و آنچه باید بدانید

در ماه دوم بارداری اجزای صورت جنین رشد کرده، گوش‌هایش در حال فرم گرفتن و سیستم گوارشی در حال رشد است در واقع می‌‌توان گفت که قسمت بیشتر جنین را سر تشکیل می‌دهد. در این ماه جنین در حال حرکت است ولی شما هنوز حرکتش را متوجه نمی‌‌شوید. همچنین ممکن است شما درگیر احساسات مختلفی مانند: ذوق‌زدگی، خوشحالی و در عین حال ترس شوید که همه این علائم کاملاً طبیعی هستند..

علائم ماه دوم بارداری

علائم بارداری مثل تهوع شدید ممکن است در این ماه کمی اذیتتان کند که این علامت به‌دلیل هورمون‌های بارداریست ولی ممکن است این علامت را هم نداشته باشید که هر دو مورد کاملاً طبیعی است.

تغییرات بدن مادر در ماه دوم بارداری

در این ماه بدن شما تغییر زیادی نمی‌کند، فقط ممکن است سینه‌هایتان سنگین‌تر و حجیم‌تر شود و چون جریان خون شما زیاد شده، ممکن است رگ‌هایتان از روی پوست مشخص باشد که بعد زایمان از بین می‌رود. همچنین ممکن است ترشحات سفید واژن، گرفتگی بینی، حساس‌تر شدن لثه‌ها را تجربه کنید. علاوه بر این ممکن است به دلیل افزایش جریان خون، زود گرمتان شود چون تخمدان‌ها، پروژسترون تولید می‌کنند و جریان خون بدن زیاد می‌شود تا نیاز جنین را برطرف کند.

تغییرات جنین در ماه دوم بارداری

در ماه دوم بارداری جنین در حال رشد است و اجزای صورتش مثل لب، بینی و زبان در حال فرم گرفتن است. پلک‌هایش بسته و تا چند ماه دیگر باز نمی‌شود، انگشتان پا و دستش در حال شکل گرفتن است و تا انتهای این ماه اندام، استخوان، دنده‌ها شکل می‌‌گیرد و جفت نیز مواد غذایی را برای جنین فراهم می‌کند.

مشکلات رایج ماه دوم بارداری

حدود 20  الی 30 درصد بارداری‌ها در سه ماهه اول بارداری، همراه با خونریزی و لکه‌بینی هستند. دلایل مختلفی برای خونریزی وجود دارد که از جمله آنها لانه‌گزینی و حساسیت سرویکس است. اما دلیل اصلی خونریزی در سه ماهه اول بارداری، سقط جنین است که می‌تواند به دلیل مشکلات کروموزومی، هورمونی و مشکلات رحم باشد پس لازم است این موارد به‌سرعت پیگیری شود.

 آزمایش و سونوگرافی‌های لازم در ماه دوم بارداری

پزشک برای شما آزمایش ادرار و خون تجویز می‌‌کند تا مواردی که ممکن است روی بارداری شما تأثیر بگذارد را تشخیص دهد. آزمایش ادرار در بررسی پروتئین و قند برای تشخیص بیماری‌های کلیوی و دیابت بارداری است و آزمایش خون نیز برای بررسی مواردی مانند: تعیین گروه خونی، تشخیص وجود بیماری‌هایی چون هپاتیت، hiv، سنجش ایمنی در مقابله با آبله‌مرغان و بیماری‌های ژنتیکی است. علاوه بر این ممکن است تست پاپ‌اسمیر نیز برای مشاهده موارد غیرطبیعی سرویکس و عفونت‌ها انجام شود.

قابل ذکر است که بین هفته 11 الی 13 بارداری پزشک سونوگرافی ” NT ” تجویز می‌‌کند که در آن چربی پشت گردن جنین اندازه گرفته می‌شود و با فاکتورهای دیگر مانند: سن مادر و میزان هورمون‌ها در خون، ریسک ابتلا به سندورم داون و تریزومی 18 و 13 را بیان می‌کند که در صورت مثبت بودن این آزمایش باید آزمایش‌های تشخیصی مانند: آمنیوسنتز و cvs انجام شود.