دمشق و مواجهه با سوریه پسا اسد

آفتاب نیوز :

دنی مکی؛ روزنامه نگار انگلیسی-سوریه ای مستقر در دمشق روایتی میدانی را از حال و هوای این روز های پایتخت سوریه پس از سقوط نظام سیاسی این کشور به ریاست جمهوری بشار اسد و تسلط تروریست ها و گروه های معارض مسلح بر سوریه ارائه کرده است. مکی تاکید می کند که اگرچه مردم در دمشق از سقوط اسد شادمانی می کنند با این حال نگرانی های جدی امنیتی را در مورد آینده کشورشان دارند.

خروج سریع خاندان اسد از قدرت در سوریه به قدری شوکه کننده بوده که طیف هایی از مردم سوریه هنوز آن را هضم نکرده اند. با این همه اکنون طیف های قال توجهی از مردم سوریه حقیقتا نگران هستند که مبادا با سازوکار های اقتدارگرایانه تری در قیاس با گذشته در کشورشان رو به رو شوند. 

بالاخره انفجار بزرگ در خاک سوریه رخ داد و در شرایطی که ما شاهد یک جنگ بزرگ برای تسلط بر دمشق نبودیم حکومتِ بیش از ۵۰ ساله خاندان اسد بر سوریه با فروپاشی ارتش این کشور و فرار بشار اسد به خارج از سوریه به نقطه پایان خود رسید. در شرایطی که برخی در دمشق شادمانی می کنند و از فصلی جدید در تاریخ این کشور سخن می گویند با این حال چالش های تازه ای نیز خود را به تدریج آشکار می کنند. من یک روزنامه نگار مستقر در دمشق هستم. من با مردم پایتخت سوریه در بحبوحه حرکت آرام آن ها در مواجهه با حقایق عینی کشورشان گپ زده و صحبت می کنم.

بشار اسد رئیس جمهور سابق سوریه حتی وقت نکرده تا اسناد مرتبط با حکومت خود در این کشور را از بین ببرد. او به همراه خانواده و برخی از دستیارانش خاک سوریه را ترک کرد. سرویس اطلاعاتی سوریه موسوم به “مخابرات” واحد های نخبه گارد جمهوری و لشکر چهارم زرهی ارتش سوریه به فرماندهی ماهر اسد در مواجهه با شورشیان تنهای تنها ماندند.

بسیاری از نیرو های ارتش سوریه پُست ها و مواضع خود را رها کردند و یونیفُرم های نظامیشان را در خیابان ها به روی زمین پرت کردند و البته که با وسایل و تجهیزات نظامیشان نیز چنین کردند. یک عکاس سوری به نام “وسیم ساس” که تحولات دمشق را با دوربین خود ثبت می کند می گوید که در عین خوشحالی حسی از غم نیز او را فراگرفته است. او می گوید: “صد ها نفر در جراین درگیری های سوریه کشته شده اند و بسیاری نیز در زندان های مخوف حضور دارند”. در روز های اخیر عکس هایی از وضعیت زندان مشهور صیدنایا دمشق در شبکه های اجتماعی منتشر شده که حاشیه ساز شده است. برخی گزارش ها خاکی از این هستند که زندانیان زیادی در بخش هایی از زندان صیدنایا همچنان محبوس هستند و هیچ راه مشخصی نیز برای دسترسی به آن ها وجود ندارد. این مساله سبب شده تا آن ها بدون آب و غذا باقی بمانند.

“هادی آکیل” جوان ۲۳ ساله سوری می گوید که به محض شنیدن خبر سقوط دولت سوریه به دانشکده هنر های دراماتیک دمشق یعنی آنجایی که در آن تحصیل کرده رفته و با دوستانش مجسمه حافظ اسد را سرنگون کرده اند. بسیاری امید دارند که شرایط مساعدی در سوریه حاکم شود با این حال باید اذعان کرد که راه آتی سوریه کاملا مبهم و غیرروشن است. بسیاری از مردمی که من با آن ها در خیابان های دمشق صحبت می کردم نسبت به آینده کشورشان ابراز نگرانی می کردند.

هادی آکیل به من گفت: “پایان یک حکومت اقتدارگرا می تواند آغاز کارِ یک حکومت اقتدارگرای دیگر باشد”. نگرانی های جدی وجود دارد که مبادا سوریه با یک دیکتاتوری بزرگ رو به رو شود. موضوعی که می تواند سرخوردگی گسترده ای را در این کشور سبب شود.

نسل های جوان ترِ سوریه در دوره حکومت بشار اسد بزرگ شده اند. من خودم به عنوان یک مرد ۳۴ ساله سوری کل زندگی ام را در دوره حضور بشار اسد به عنوان رئیس جمهور سوریه در قدرت سپری کرده ام. مواجهه با یک سازوکار جدید قدرت با توجه به خروج اسد ها از قدرت حس عجیبی دارد. اکنون بسیاری که در نتیجه حاکمیت حزب بعث و بشار اسد در سوریه مجبور به زندگی در تبعید بوده اند می توانند به کشورشان بازگردند.

علی رغم جشن هایی که در سوریه برگزار می شود نگرانی های امنیتی جدی ساکنان دمشق را دربرگرفته است. تقریبا در هر زمانی می توان صدای شلیک گلوله را از خیابان های دمشق شنید. در این راستا گزارش های مختلفی در مورد غارت اموال عمومی و مردم و همچنین ارتکاب به اقدامات خشونت آمیز در برخی مناطق پایتخت سوریه منتشر شده است. البته که در برخی مناطق از دمشق برق قطع شده و همین مساله سبب شده تا بسیاری در هوای سرد در سرما و تاریکی باشند.

یک شهروند سوری می گوید که روز یکشنبه گذشته از خانه خود خارج شده تا ببیند آیا مغازه ها باز هستند یا خیر. با این حال همسایه اش به وی گفته که بهتر است به خانه برگردد زیرا صدای شلیک گلوله مدام به گوش می رسد و می تواند موجب کشته شدن شهروندان شود. 

به نظر می رسد که سوریه کنونی با چالش های جدی و عدیده ای دست به گریبان خواهد بود. اکنون تنها چیزی که پیش روی مردم سوریه قرار دارد این است که سوریه بدونِ اسد محقق شده است. سقوط یکی از قدیمی ترین حکومت های خاورمیانه به هیچ عنوان رویداد ساده ای نبوده است. سوریه باید تلاش خود را بکند و افراد آواره ای که از این کشور خارج شده اند را به خانه بگرداند و در عین حال راه برای اتحاد دوباره اش را بازیابد.