تفاوت مقاله مروری و پژوهشی

مقالات علمی پژوهشی و مروری دو نوع اصلی از تولیدات علمی هستند که هرچند هر دو به پیشرفت دانش کمک می‌کنند و اعتبار علمی بالایی دارند اما در ماهیت و روش نگارش تفاوت‌های بنیادینی دارند. مقاله پژوهشی بر تولید داده‌های نو از تحقیقات تجربی تاکید دارد در حالی که مقاله مروری به تجمیع تحلیل و ارزیابی تحقیقات قبلی می‌پردازد. درک این تفاوت‌ها برای محققان دانشجویان و هر فردی که با متون علمی سروکار دارد ضروری است.

هر دو نوع مقاله نقش حیاتی در چرخه دانش ایفا می‌کنند. مقالات پژوهشی مرزهای دانش را گسترش می‌دهند و یافته‌های جدیدی را به جامعه علمی معرفی می‌کنند در حالی که مقالات مروری به سازماندهی دانش موجود شناسایی روندها و شکاف‌ها و راهنمایی برای تحقیقات آتی کمک می‌کنند. این مقاله به تفصیل به بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو قالب علمی می‌پردازد تا درک عمیق‌تری از کاربرد و ماهیت هر یک ارائه دهد.

تعریف مقاله پژوهشی چیست؟

مقاله پژوهشی که با عناوین دیگری همچون مقاله تحقیقاتی مقاله اصیل یا Original Article نیز شناخته می‌شود نوعی نوشتار علمی است که نتایج حاصل از یک تحقیق جدید و دست اول را ارائه می‌دهد. اساس این نوع مقاله بر پایه داده‌ها آزمایشات مشاهدات یا تحلیل‌های نوینی است که توسط نویسنده یا گروه نویسندگان انجام شده است. هدف اصلی از نگارش یک مقاله پژوهشی افزودن دانش تازه به حوزه مورد مطالعه و پاسخگویی به یک سوال تحقیقاتی مشخص است که پیش از این پاسخی جامع برای آن ارائه نشده یا نیاز به بررسی عمیق‌تر داشته است. فرآیند تحقیق در این مقالات شامل طراحی مطالعه جمع‌آوری داده‌های اولیه تجزیه و تحلیل این داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری یا کیفی مناسب و در نهایت تفسیر نتایج در پرتو دانش موجود است. اعتبار یک مقاله پژوهشی به میزان دقت در روش‌شناسی اعتبار داده‌های جمع‌آوری شده صحت تحلیل‌ها و نوآوری و اصالت یافته‌های آن بستگی دارد. این مقالات اغلب فرآیند داوری دقیق و سختگیرانه‌ای را در مجلات علمی معتبر طی می‌کنند تا از کیفیت و اعتبار آن‌ها اطمینان حاصل شود. در واقع مقاله پژوهشی مستقیماً از دل یک پروژه تحقیقاتی متولد می‌شود و یافته‌های آن مستقیماً از فعالیت‌های میدانی آزمایشگاهی یا تحلیل‌های اولیه نویسنده نشأت می‌گیرد. این نوع از مقالات نقش اصلی را در پیشبرد مرزهای علوم مختلف ایفا کرده و مبنایی برای تحقیقات بعدی فراهم می‌آورند.

بخش‌های اصلی مقاله پژوهشی

ساختار یک مقاله پژوهشی استاندارد معمولاً از یک قالب مشخص و پذیرفته شده پیروی می‌کند که اغلب به ساختار IMRAD (Introduction, Methods, Results, and Discussion) معروف است هرچند ممکن است در جزئیات بسته به رشته علمی یا مجله منتشر کننده تفاوت‌هایی وجود داشته باشد. این ساختار به منظور ارائه منطقی و شفاف فرآیند و نتایج تحقیق طراحی شده است. بخش مقدمه (Introduction) معمولاً با معرفی کلی موضوع آغاز شده اهمیت مسئله مورد بررسی را تبیین می‌کند پیشینه تحقیق مرتبط را به اختصار مرور کرده و در نهایت سوال یا فرضیه تحقیق و هدف از انجام آن را به وضوح بیان می‌دارد. بخش روش‌شناسی (Methods) دقیقاً توضیح می‌دهد که تحقیق چگونه انجام شده است؛ شامل جزئیاتی در مورد جامعه و نمونه مورد مطالعه ابزارهای جمع‌آوری داده روش‌های نمونه‌گیری طراحی مطالعه و روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها. این بخش باید آنقدر کامل باشد که محققان دیگر بتوانند تحقیق را تکرار کنند. بخش نتایج (Results) به ارائه یافته‌های اصلی تحقیق می‌پردازد که معمولاً در قالب جداول نمودارها و متن ارائه می‌شوند بدون اینکه تفسیری از آن‌ها صورت گیرد. بخش بحث (Discussion) مهم‌ترین بخش مقاله است که نویسنده در آن به تفسیر نتایج می‌پردازد یافته‌ها را با تحقیقات قبلی مقایسه می‌کند به سوال تحقیق پاسخ می‌دهد محدودیت‌های مطالعه خود را بیان می‌کند و پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه می‌دهد. علاوه بر این بخش‌های اصلی مقاله پژوهشی شامل عنوان (Title) چکیده (Abstract) که خلاصه‌ای فشرده از کل مقاله است کلمات کلیدی (Keywords) قدردانی (Acknowledgements) در صورت لزوم و فهرست منابع (References) که تمامی منابع مورد استفاده در متن را شامل می‌شود است. این ساختار منظم به خواننده کمک می‌کند تا به سرعت اطلاعات مورد نیاز خود را بیابد و اعتبار تحقیق را ارزیابی کند.

تعریف مقاله مروری چیست؟

مقاله مروری که گاهی به آن Review Article یا Literature Review نیز گفته می‌شود نوعی از مقالات علمی است که به جای ارائه داده‌ها یا نتایج تحقیق جدید به جمع‌آوری سازماندهی ارزیابی انتقادی و ترکیب دانش موجود در یک حوزه یا موضوع خاص می‌پردازد. هدف اصلی یک مقاله مروری ارائه یک دیدگاه جامع و به‌روز از تحقیقات انجام شده در یک زمینه مشخص است. نویسنده مقاله مروری با جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی علمی معتبر مقالات کتاب‌ها و سایر منابع منتشر شده مرتبط با موضوع خود را جمع‌آوری می‌کند آن‌ها را مطالعه کرده و یافته‌ها روش‌ها نظریه‌ها و بحث‌های اصلی مطرح شده در این منابع را خلاصه تحلیل و ارزیابی می‌کند. نتیجه این فرآیند یک تصویر کلی و منسجم از وضعیت فعلی دانش در آن حوزه شناسایی روندها و الگوها برجسته کردن اختلافات یا تناقضات در یافته‌ها و مهم‌تر از همه شناسایی شکاف‌های موجود در دانش است که نیاز به تحقیقات بیشتری دارند. مقاله مروری به خوانندگان کمک می‌کند تا بدون نیاز به مطالعه حجم عظیمی از مقالات پراکنده به سرعت با اطلاعات کلیدی و پیشرفت‌های اخیر در یک زمینه آشنا شوند. این نوع مقالات برای دانشجویان محققان جدید در یک حوزه و حتی متخصصانی که می‌خواهند در مورد موضوعی خارج از تخصص دقیق خود اطلاعات کسب کنند بسیار مفید هستند. اعتبار یک مقاله مروری به جامعیت جستجوی منابع دقت در خلاصه و تحلیل محتوا توانایی نویسنده در ترکیب اطلاعات و ارائه یک دیدگاه انتقادی و منسجم بستگی دارد. برخلاف مقاله پژوهشی که بر “کشف” دانش جدید تمرکز دارد مقاله مروری بر “سازماندهی و تفسیر” دانش موجود متمرکز است.

انواع مقالات مروری

مقالات مروری انواع مختلفی دارند که هر کدام رویکرد و هدف خاصی را دنبال می‌کنند و بسته به سوال مروری حجم و ماهیت ادبیات موجود و هدف نویسنده از یکی از این انواع استفاده می‌شود. یکی از رایج‌ترین انواع مرور روایتی یا Narrative Review است. این نوع مرور انعطاف‌پذیری بالایی دارد و نویسنده به صورت کیفی و بر اساس دانش و تجربه خود ادبیات مرتبط را انتخاب و خلاصه می‌کند. این نوع مرور معمولاً برای ارائه یک مقدمه کلی بر یک موضوع یا بحث در مورد جنبه‌های خاصی از آن مناسب است اما ممکن است به دلیل عدم وجود روش‌شناسی جستجو و انتخاب شفاف دچار سوگیری باشد. نوع دیگر و بسیار معتبرتر مرور سیستماتیک یا Systematic Review است. این نوع مرور از یک روش‌شناسی دقیق و از پیش تعریف شده برای جستجو انتخاب ارزیابی و ترکیب شواهد از تمامی مطالعات مرتبط با یک سوال تحقیقاتی مشخص استفاده می‌کند. هدف مرور سیستماتیک به حداقل رساندن سوگیری و ارائه یک نتیجه‌گیری قابل اعتماد بر اساس شواهد موجود است. فراتر از مرور سیستماتیک فراتحلیل یا Meta-analysis قرار دارد. فراتحلیل یک روش آماری است که نتایج چندین مطالعه مستقل را که در یک مرور سیستماتیک شناسایی شده‌اند با هم ترکیب می‌کند تا یک تخمین کلی و دقیق‌تر از اثر مورد نظر به دست آورد. انواع دیگر شامل مرور دامنه یا Scoping Review که برای شناسایی انواع شواهد موجود در یک زمینه و نقشه‌برداری از دانش موجود استفاده می‌شود مرور انتقادی یا Critical Review که به ارزیابی عمیق نقاط قوت و ضعف تحقیقات موجود می‌پردازد و مرور چتر یا Umbrella Review که خلاصه‌ای از چندین مرور سیستماتیک موجود را ارائه می‌دهد هستند. انتخاب نوع مرور بستگی به دامنه و عمق مورد نیاز برای پاسخ به سوال مروری دارد.

تفاوت در هدف نگارش

تفاوت اصلی و بنیادین میان مقالات پژوهشی و مروری در هدف اصلی نگارش آن‌ها نهفته است. هدف اولیه از نوشتن یک مقاله پژوهشی تولید و انتشار دانش جدید و کشف حقایق یا روابط نو در یک حوزه علمی است. نویسنده مقاله پژوهشی با انجام تحقیقات اولیه (Primary Research) شامل جمع‌آوری داده‌های جدید از طریق آزمایش پیمایش مشاهده تحلیل اسناد دست اول یا مدل‌سازی به دنبال پاسخ به یک سوال تحقیقاتی مشخص است که پیش از این پاسخی برای آن وجود نداشته یا پاسخ‌های موجود ناقص یا متناقض بوده‌اند. در واقع محوریت مقاله پژوهشی بر یافته‌های اصیل و نوآورانه خود نویسنده است که مستقیماً از فعالیت تحقیقاتی او نشأت می‌گیرد. در مقابل هدف اصلی از نگارش یک مقاله مروری ترکیب سازماندهی ارزیابی و تفسیر دانش موجود و منتشر شده در یک زمینه خاص است. نویسنده مقاله مروری داده‌های جدیدی تولید نمی‌کند بلکه با مطالعه و تحلیل تحقیقات پیشین (Secondary Research) به دنبال ارائه یک تصویر جامع از وضعیت فعلی دانش شناسایی روندها برجسته کردن نقاط قوت و ضعف تحقیقات گذشته و مهم‌تر از همه شناسایی خلأهای اطلاعاتی و سوالات بی‌پاسخ است که می‌توانند مبنای تحقیقات آتی قرار گیرند. بنابراین در حالی که مقاله پژوهشی به “کشف” دانش جدید می‌پردازد مقاله مروری به “سازماندهی ارزیابی و سنتز” دانش موجود با هدف ارائه بینش‌های جدید و هدایت تحقیقات آینده می‌پردازد. این تفاوت در هدف تمامی جنبه‌های دیگر مقاله از روش‌شناسی و ساختار گرفته تا مخاطب هدف و نوع نتیجه‌گیری را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تفاوت در روش جمع آوری داده‌ها

روش جمع‌آوری داده‌ها یکی از بارزترین وجوه تمایز میان مقالات پژوهشی و مروری است که مستقیماً از تفاوت در هدف آن‌ها ناشی می‌شود. در مقالات پژوهشی فرآیند اصلی شامل جمع‌آوری داده‌های اولیه یا دست اول است. این داده‌ها مستقیماً توسط خود محقق یا تیم تحقیقاتی او و برای پاسخ به سوال تحقیق خاص آن مطالعه جمع‌آوری می‌شوند. روش‌های جمع‌آوری داده‌های اولیه بسیار متنوع هستند و بسته به رشته علمی و ماهیت تحقیق می‌توانند شامل انجام آزمایشات کنترل شده در محیط آزمایشگاه یا میدانی اجرای پیمایش‌ها و پرسشنامه‌ها برای جمع‌آوری اطلاعات از افراد انجام مصاحبه‌های عمیق یا گروه کانونی مشاهدات مستقیم یا غیرمستقیم پدیده‌ها تحلیل محتوای اسناد دست اول یا شبیه‌سازی و مدل‌سازی کامپیوتری باشند. این داده‌ها خام و منحصر به تحقیق حاضر هستند و پیش از این تحلیل یا منتشر نشده‌اند. در مقابل مقالات مروری بر جمع‌آوری داده‌های ثانویه یا دست دوم متکی هستند. این داده‌ها در واقع نتایج تحقیقات پیشین هستند که قبلاً توسط محققان دیگر جمع‌آوری تحلیل و منتشر شده‌اند. روش جمع‌آوری داده‌ها در مقالات مروری شامل جستجوی سیستماتیک و جامع در پایگاه‌های اطلاعاتی علمی (مانند PubMed, Scopus, Web of Science, Google Scholar) کتابخانه‌های دیجیتال گزارش‌های کنفرانس‌ها و سایر منابع منتشر شده است. نویسنده مقاله مروری این منابع را شناسایی انتخاب استخراج اطلاعات کلیدی و در نهایت آن‌ها را تحلیل و ترکیب می‌کند. بنابراین تمرکز در مقاله پژوهشی بر “تولید” داده‌های جدید است در حالی که در مقاله مروری بر “یافتن ارزیابی و ترکیب” داده‌ها و اطلاعاتی است که قبلاً در قالب تحقیقات دیگر وجود داشته‌اند. این تفاوت اساسی در منبع و روش کسب اطلاعات نوع تحلیل‌ها و نتایج حاصل از هر دو نوع مقاله را شکل می‌دهد.

تفاوت در میزان نوآوری و اصالت

میزان نوآوری و اصالت یکی از معیارهای کلیدی برای ارزیابی مقالات علمی است و تفاوت معناداری در این خصوص میان مقالات پژوهشی و مروری وجود دارد. مقاله پژوهشی ذاتاً بر نوآوری و اصالت تکیه دارد. این نوع مقاله نتایج حاصل از تحقیقاتی را ارائه می‌دهد که برای اولین بار انجام شده‌اند و داده‌ها و یافته‌های حاصل از آن‌ها کاملاً جدید و بکر هستند. نوآوری در یک مقاله پژوهشی می‌تواند در کشف یک پدیده جدید ارائه یک نظریه نو توسعه یک روش‌شناسی جدید یا ارائه شواهد تجربی جدید برای تأیید یا رد یک فرضیه موجود باشد. هرچه یافته‌های مقاله پژوهشی جدیدتر غیرمنتظره‌تر و تأثیرگذارتر باشند میزان نوآوری و اصالت آن بالاتر تلقی می‌شود. هدف اصلی نویسنده در این مقالات گسترش مرزهای دانش و افزودن اطلاعاتی است که پیش از این در متون علمی منتشر نشده بودند. از سوی دیگر مقاله مروری به معنای تولید داده‌های جدید یا کشف پدیده‌های بکر نیست. نوآوری و اصالت در مقاله مروری در شیوه ترکیب تحلیل انتقادی و تفسیر دانش موجود نهفته است. یک مقاله مروری اصیل می‌تواند با ارائه یک چارچوب مفهومی جدید برای سازماندهی ادبیات موجود شناسایی روندها و الگوهایی که قبلاً به وضوح دیده نشده بودند برجسته کردن شکاف‌های مهم در دانش که نیاز به تحقیق دارند یا ارائه یک دیدگاه انتقادی تازه در مورد تحقیقات پیشین نوآوری داشته باشد. ارزش مقاله مروری در توانایی نویسنده در غربالگری حجم وسیعی از اطلاعات ارزیابی دقیق کیفیت تحقیقات موجود و ارائه یک سنتز روشمند و بینش‌بخش است که به خواننده کمک می‌کند تا تصویر واضح‌تری از یک حوزه علمی به دست آورد. بنابراین در حالی که اصالت مقاله پژوهشی در “تازگی داده‌ها” و “یافته‌های اولیه” است اصالت مقاله مروری در “تازگی نگاه ترکیب و تحلیل” ادبیات موجود است.

تفاوت در ساختار و قالب بندی

ساختار و قالب‌بندی مقالات پژوهشی و مروری به دلیل تفاوت در ماهیت و هدفشان معمولاً متفاوت است. همانطور که پیش‌تر اشاره شد مقالات پژوهشی اغلب از ساختار IMRAD (مقدمه روش‌شناسی نتایج بحث و نتیجه‌گیری) پیروی می‌کنند. این ساختار یک جریان منطقی از معرفی مسئله تا ارائه یافته‌های جدید و تفسیر آن‌ها را فراهم می‌آورد و برای گزارش‌دهی شفاف و قابل تکرار یک تحقیق تجربی بسیار مناسب است. بخش‌های اصلی این قالب شامل معرفی مشکل و پیشینه تحقیق شرح دقیق نحوه انجام تحقیق (ابزارها نمونه روش‌ها) ارائه یافته‌های خام یا تحلیل شده و در نهایت تفسیر نتایج در پرتو دانش موجود و بحث در مورد پیامدها و محدودیت‌ها است. این ساختار به خواننده امکان می‌دهد تا به راحتی فرآیند تحقیق را دنبال کرده و اعتبار نتایج را بسنجد. در مقابل مقالات مروری ساختار انعطاف‌پذیرتری دارند که کمتر تابع یک قالب استاندارد سفت و سخت است. ساختار یک مقاله مروری بیشتر بر اساس موضوعی یا زمانی سازماندهی می‌شود و به گونه‌ای طراحی می‌شود که روایت جامع و منسجمی از ادبیات موجود ارائه دهد. بخش‌های اصلی یک مقاله مروری معمولاً شامل مقدمه (که موضوع و دامنه مرور را مشخص می‌کند) بدنه اصلی (که به صورت موضوعی زمانی یا بر اساس رویکردهای مختلف سازماندهی می‌شود و به خلاصه تحلیل و مقایسه تحقیقات پیشین می‌پردازد) و نتیجه‌گیری (که یافته‌های کلیدی مرور را خلاصه کرده شکاف‌های موجود را برجسته می‌کند و مسیرهای تحقیقاتی آتی را پیشنهاد می‌دهد) است. بخش روش‌شناسی در مقالات مروری (به خصوص در مرورهای سیستماتیک و فراتحلیل‌ها) نیز وجود دارد اما تمرکز آن بر روش جستجو انتخاب و ارزیابی مقالات است نه روش جمع‌آوری داده‌های اولیه. بنابراین در حالی که مقاله پژوهشی قالبی استاندارد و تحلیلی برای ارائه تحقیق جدید دارد مقاله مروری قالبی منعطف‌تر و ترکیبی برای ارائه سنتز دانش موجود دارد.

تفاوت در نتیجه گیری و بحث

بخش‌های نتیجه‌گیری و بحث در مقالات پژوهشی و مروری تفاوت‌های کلیدی دارند که بازتاب‌دهنده اهداف متفاوت آن‌هاست. در یک مقاله پژوهشی بخش بحث و نتیجه‌گیری به تفسیر و تبیین یافته‌های *جدید* حاصل از تحقیق می‌پردازد. نویسنده در این بخش نتایج به‌دست‌آمده را با سوال یا فرضیه تحقیق مرتبط می‌سازد آن‌ها را در پرتو تحقیقات پیشین (که در بخش مقدمه یا بحث به آن‌ها اشاره شده) مورد بحث قرار می‌دهد به پیامدهای نظری و عملی یافته‌های خود اشاره می‌کند محدودیت‌های مطالعه حاضر را صادقانه بیان می‌دارد و پیشنهاداتی مشخص برای تحقیقات آتی ارائه می‌دهد که مستقیماً از یافته‌های تحقیق او نشأت می‌گیرند. نتیجه‌گیری در مقاله پژوهشی معمولاً خلاصه‌ای از اصلی‌ترین یافته‌ها و پاسخی به سوال تحقیق است که بر اساس داده‌های جدید ارائه شده است. تمرکز اصلی بر اعتبار داخلی و خارجی نتایج حاصل از مطالعه انجام شده است. در مقابل بخش نتیجه‌گیری و بحث در یک مقاله مروری به ترکیب و تفسیر یافته‌های *موجود* در ادبیات می‌پردازد. نویسنده در این بخش یافته‌های کلیدی حاصل از سنتز ادبیات را خلاصه می‌کند نتیجه‌گیری‌های کلی در مورد وضعیت فعلی دانش در آن حوزه ارائه می‌دهد به نقاط قوت و ضعف بدنه دانش موجود اشاره می‌کند تناقضات یا عدم قطعیت‌های موجود در ادبیات را برجسته می‌سازد و شکاف‌های مهم در دانش را که نیاز به تحقیق بیشتر دارند مشخص می‌کند. پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی در مقاله مروری بر اساس تحلیل جامع ادبیات و شناسایی زمینه‌هایی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند یا نیاز به بررسی عمیق‌تر دارند. نتیجه‌گیری در مقاله مروری معمولاً خلاصه‌ای از بینش‌های حاصل از سنتز ادبیات و تصویری کلی از وضعیت دانش در آن حوزه است. تمرکز اصلی بر اعتبار و جامعیت سنتز ادبیات و توانایی در شناسایی روندها و شکاف‌ها است.

تفاوت در حجم و طول مقاله

اگرچه نمی‌توان یک قانون کلی و سفت و سخت در مورد حجم دقیق مقالات پژوهشی و مروری ارائه داد زیرا طول آن‌ها به شدت به رشته علمی مجله منتشرکننده و دامنه موضوع بستگی دارد اما معمولاً تمایلاتی در این زمینه وجود دارد. مقالات پژوهشی که نتایج یک تحقیق خاص را گزارش می‌دهند معمولاً دارای حجم متوسطی هستند. طول آن‌ها باید برای ارائه کامل و شفاف مقدمه روش‌شناسی نتایج و بحث کافی باشد اما نه آنقدر طولانی که از حوصله خواننده خارج شود. تعداد کلمات در مقالات پژوهشی بسته به حوزه می‌تواند از چند هزار کلمه تا حدود ده هزار کلمه متغیر باشد. مجلات اغلب محدودیت‌هایی برای تعداد کلمات جداول و نمودارها برای مقالات پژوهشی تعیین می‌کنند. در مقابل مقالات مروری به ویژه انواع جامع و سیستماتیک آن‌ها اغلب تمایل دارند که طولانی‌تر از مقالات پژوهشی باشند. دلیل این امر آن است که نویسنده مقاله مروری باید حجم زیادی از ادبیات موجود را جمع‌آوری خلاصه تحلیل و ترکیب کند. این فرآیند نیازمند فضای کافی برای معرفی موضوع شرح روش‌شناسی جستجو و انتخاب منابع (در مورد مرورهای سیستماتیک) ارائه خلاصه‌ای از مطالعات متعدد بحث و مقایسه یافته‌ها و در نهایت ارائه یک سنتز جامع و نتیجه‌گیری است. مرورهای سیستماتیک و فراتحلیل‌ها به دلیل نیاز به جزئیات زیاد در مورد روش‌شناسی و نتایج مطالعات وارد شده معمولاً بسیار طولانی‌تر از مرورهای روایتی هستند. بنابراین در حالی که مقاله پژوهشی بر عمق یک تحقیق خاص تمرکز دارد و حجم آن متناسب با آن تعیین می‌شود مقاله مروری بر گستردگی و جامعیت پوشش ادبیات موجود تمرکز دارد و حجم آن اغلب بازتاب‌دهنده وسعت موضوع و تعداد منابع مورد بررسی است. البته این تفاوت یک قاعده مطلق نیست و مقالات مروری کوتاه و مقالات پژوهشی بسیار طولانی نیز وجود دارند.

تفاوت در مخاطب هدف

مخاطب هدف یکی دیگر از جنبه‌هایی است که مقالات پژوهشی و مروری را از یکدیگر متمایز می‌کند هرچند هر دو برای جامعه علمی و دانشگاهی نوشته می‌شوند. مقاله پژوهشی معمولاً مخاطب هدف محدودتر و تخصصی‌تری دارد. خوانندگان اصلی یک مقاله پژوهشی محققان همکار در همان حوزه تخصصی یا زیرشاخه علمی هستند که علاقه مستقیم به موضوع خاص تحقیق روش‌شناسی استفاده شده یا یافته‌های دقیق آن دارند. این خوانندگان اغلب خود درگیر تحقیقات مشابهی هستند و به جزئیات فنی و روش‌شناختی کار اهمیت می‌دهند. آن‌ها به دنبال اطلاعات جدیدی هستند که بتوانند آن را در تحقیقات خود به کار گیرند نتایج خود را با آن مقایسه کنند یا از آن برای پیشبرد دانش در زمینه خود استفاده کنند. زبان و اصطلاحات به کار رفته در مقالات پژوهشی اغلب بسیار تخصصی و فنی است و ممکن است برای افرادی خارج از آن حوزه خاص دشوار باشد. در مقابل مقاله مروری معمولاً مخاطب هدف گسترده‌تری دارد. این مقالات نه تنها برای متخصصان در یک حوزه نوشته می‌شوند تا آن‌ها را از آخرین تحولات و شکاف‌های موجود آگاه سازند بلکه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی که در حال ورود به یک زمینه جدید هستند محققانی که می‌خواهند پیشینه یک موضوع را به سرعت درک کنند یا حتی متخصصان در حوزه‌های مرتبط که به دنبال درک کلی از یک موضوع خاص هستند نیز مفید هستند. مقاله مروری با ارائه یک دیدگاه جامع و سازماندهی شده از دانش موجود به خوانندگان کمک می‌کند تا تصویر بزرگ‌تر را ببینند و با مفاهیم و یافته‌های کلیدی در یک حوزه آشنا شوند. زبان مقاله مروری اگرچه تخصصی است اما اغلب تلاش می‌شود تا کمی قابل دسترس‌تر از یک مقاله پژوهشی بسیار تخصصی باشد. بنابراین در حالی که مقاله پژوهشی برای “همکاران متخصص” در یک زمینه محدود نوشته می‌شود مقاله مروری برای طیف وسیع‌تری از “جامعه علمی” با سطوح مختلف آشنایی با موضوع نگارش می‌شود.

زمان مناسب برای نگارش مقاله پژوهشی

زمان مناسب برای نگارش یک مقاله پژوهشی معمولاً پس از اتمام بخش عمده‌ای از یک پروژه تحقیقاتی اولیه است. این پروژه می‌تواند شامل جمع‌آوری داده‌ها از طریق آزمایش پیمایش مشاهده یا هر روش تحقیق دیگری باشد که به تولید داده‌های جدید منجر می‌شود. نگارش مقاله پژوهشی زمانی آغاز می‌شود که داده‌های جمع‌آوری شده تحلیل شده‌اند و نتایج مشخصی از آن‌ها استخراج شده است. به عبارت دیگر زمانی که محقق به پاسخ سوال تحقیق خود دست یافته و یافته‌های جدید و معتبری برای ارائه به جامعه علمی دارد زمان مناسب برای تدوین این یافته‌ها در قالب یک مقاله پژوهشی فرا رسیده است. این معمولاً در پایان یک دوره تحصیلی پژوهش‌محور مانند پایان‌نامه کارشناسی ارشد یا رساله دکتری یا پس از اتمام یک پروژه تحقیقاتی که با حمایت مالی یا سازمانی انجام شده اتفاق می‌افتد. فرآیند نگارش مقاله پژوهشی شامل سازماندهی یافته‌ها تفسیر آن‌ها در پرتو دانش موجود و تدوین تمامی بخش‌های مقاله از مقدمه تا نتیجه‌گیری است. این فرآیند خود می‌تواند زمان‌بر باشد و نیاز به بازنگری‌های متعدد دارد. بنابراین می‌توان گفت که زمان مناسب برای نگارش مقاله پژوهشی زمانی است که چرخه تحقیق اولیه تکمیل شده و نتایج آماده انتشار هستند. نگارش پیش از موعد زمانی که داده‌ها هنوز جمع‌آوری یا تحلیل نشده‌اند امکان‌پذیر نیست؛ زیرا جوهر اصلی مقاله پژوهشی ارائه داده‌های نو و تحلیل آن‌هاست. همچنین نگارش نباید بیش از حد به تعویق بیفتد تا یافته‌ها تازگی خود را از دست ندهند و به سرعت در اختیار جامعه علمی قرار گیرند.

زمان مناسب برای نگارش مقاله مروری

زمان مناسب برای نگارش یک مقاله مروری می‌تواند در مراحل مختلفی از مسیر علمی یک فرد یا در پاسخ به نیازهای جامعه علمی پدید آید. یکی از زمان‌های متداول زمانی است که حجم قابل توجهی از تحقیقات در یک حوزه خاص انجام شده و منتشر گردیده و نیاز به جمع‌بندی سازماندهی و ارزیابی این دانش پراکنده احساس می‌شود. این ممکن است زمانی باشد که یک حوزه تحقیقاتی جدید در حال شکل‌گیری است و نیاز به ترسیم نقشه دانش موجود در آن احساس می‌شود یا زمانی که یک موضوع برای مدت طولانی مورد بررسی قرار گرفته و زمان آن رسیده که یافته‌های اصلی آن جمع‌آوری و سنتز شوند. برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی نوشتن بخش مرور ادبیات پایان‌نامه یا رساله می‌تواند نقطه شروعی برای توسعه آن به یک مقاله مروری مستقل باشد به خصوص اگر مرور ادبیات آن‌ها بسیار جامع و عمیق بوده باشد. برای محققان باتجربه نگارش مقاله مروری می‌تواند راهی برای تثبیت جایگاه خود به عنوان یک متخصص در آن حوزه به اشتراک گذاشتن دیدگاه‌های انتقادی و ارائه راهنمایی برای تحقیقات آتی باشد. همچنین مجلات علمی ممکن است از متخصصان بخواهند که مقالات مروری را برای پوشش موضوعات خاص بنویسند. بنابراین زمان مناسب برای نگارش مقاله مروری زمانی است که نیاز به ارائه یک تصویر جامع سازماندهی شده و انتقادی از دانش موجود در یک حوزه احساس می‌شود چه برای کمک به محققان جدید برای ورود به آن حوزه چه برای شناسایی شکاف‌ها و هدایت تحقیقات آینده و چه برای جمع‌بندی پیشرفت‌های اخیر. این نوع مقاله معمولاً نیازمند صرف زمان قابل توجهی برای جستجو مطالعه و تحلیل حجم وسیعی از منابع است.

شباهت‌های مقاله مروری و پژوهشی

با وجود تفاوت‌های اساسی در هدف روش و ساختار مقالات مروری و پژوهشی شباهت‌های مهمی نیز دارند که هر دو را در زمره نوشتارهای علمی معتبر قرار می‌دهد. هر دو نوع مقاله به پیشرفت دانش و درک ما از جهان کمک می‌کنند هرچند از مسیرهای متفاوت. اولین شباهت در ماهیت علمی آن‌هاست؛ هر دو بر پایه شواهد استدلال منطقی و رویکردی سیستماتیک بنا شده‌اند. هر دو نیازمند تفکر انتقادی تحلیل دقیق و توانایی ترکیب اطلاعات (چه اطلاعات جدید در مقاله پژوهشی و چه اطلاعات موجود در مقاله مروری) هستند. هر دو نوع مقاله معمولاً در مجلات علمی معتبر منتشر می‌شوند و قبل از انتشار فرآیند داوری همتا (Peer Review) را طی می‌کنند. این فرآیند به منظور تضمین کیفیت اعتبار و صحت محتوا انجام می‌شود و یکی از ارکان اصلی انتشار علمی است. هر دو نوع مقاله باید منابع مورد استفاده خود را به دقت و با رعایت استانداردهای استنادی (Citation Styles) مشخصی ذکر کنند؛ مقالات پژوهشی منابعی را که در مقدمه و بحث به آن‌ها اشاره می‌کنند و مقالات مروری تمامی منابعی را که مرور و تحلیل می‌کنند. هر دو نوع مقاله دارای یک ساختار مشخص هستند که شامل عنوان چکیده و فهرست منابع است هرچند بخش‌های اصلی بدنه آن‌ها متفاوت است. هر دو نیازمند نگارشی شفاف دقیق و عاری از ابهام هستند و باید از زبان علمی مناسب استفاده کنند. در نهایت هر دو نوع مقاله به جامعه علمی خدمت می‌کنند؛ مقاله پژوهشی با ارائه یافته‌های جدید و مقاله مروری با سازماندهی و تفسیر دانش موجود و شناسایی مسیرهای آینده. بنابراین علی‌رغم تفاوت‌های کارکردی هر دو ابزارهای حیاتی در انتشار و گسترش دانش در جامعه علمی محسوب می‌شوند و از اعتبار و اهمیت یکسانی در جایگاه خود برخوردارند.

سوالات متداول

آیا نوشتن مقاله مروری راحت‌تر از مقاله پژوهشی است؟

نوشتن هیچ‌یک از این دو نوع مقاله “راحت” نیست و هر کدام چالش‌های خاص خود را دارند. مقاله پژوهشی نیازمند طراحی تحقیق جمع‌آوری و تحلیل داده‌های جدید است که فرآیندی زمان‌بر و پیچیده است. مقاله مروری نیازمند جستجوی جامع تحلیل انتقادی و سنتز حجم عظیمی از ادبیات موجود است که خود فرآیندی دشوار و نیازمند مهارت‌های تحلیلی قوی است.

مقاله مروری برای چه کسانی مناسب است؟

مقاله مروری برای محققانی که می‌خواهند یک تصویر کلی از یک حوزه علمی به دست آورند دانشجویانی که در حال شروع تحقیق در یک زمینه جدید هستند و متخصصانی که به دنبال به‌روزرسانی دانش خود در یک موضوع خاص هستند بسیار مناسب است. همچنین برای شناسایی شکاف‌های تحقیقاتی مفید است.

مقاله پژوهشی برای چه کسانی مناسب است؟

مقاله پژوهشی برای محققانی مناسب است که یک سوال تحقیقاتی مشخص دارند و می‌خواهند با جمع‌آوری و تحلیل داده‌های جدید به آن پاسخ دهند. این نوع مقاله برای کسانی که در حال انجام تحقیقات اولیه (مانند پروژه پایان‌نامه یا رساله) هستند و قصد دارند یافته‌های اصیل خود را منتشر کنند ضروری است.

تعداد رفرنس‌های معمول در هر نوع مقاله چقدر است؟

تعداد رفرنس‌ها بسیار متغیر است. مقالات پژوهشی معمولاً ده‌ها رفرنس دارند که پیشینه تحقیق و مبانی نظری را پوشش می‌دهند. مقالات مروری به خصوص مرورهای سیستماتیک معمولاً صدها یا حتی هزاران رفرنس دارند زیرا هدف آن‌ها پوشش جامع ادبیات موجود در یک حوزه است.

آیا مقاله مروری هم نیاز به داده‌های جدید دارد؟

خیر مقاله مروری به معنای تولید داده‌های جدید نیست. این نوع مقاله بر جمع‌آوری تحلیل و ترکیب داده‌ها و نتایج حاصل از تحقیقات *پیشین* که قبلاً منتشر شده‌اند تمرکز دارد. داده‌های اصلی مقاله مروری همان مقالات و منابع علمی دیگر هستند.

مقاله مروری بیشتر در چه رشته‌هایی کاربرد دارد؟

مقالات مروری در تمامی رشته‌های علمی از علوم پایه و مهندسی گرفته تا علوم پزشکی علوم اجتماعی و علوم انسانی کاربرد گسترده‌ای دارند. آن‌ها ابزاری حیاتی برای سازماندهی و انتشار دانش در هر حوزه‌ای هستند که حجم قابل توجهی از تحقیقات در آن انجام شده است.

آیا یک پایان نامه می‌تواند شامل مقاله مروری باشد؟

بله پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها اغلب شامل یک بخش جامع مرور ادبیات هستند که خود می‌تواند مبنای نگارش یک مقاله مروری مستقل قرار گیرد به خصوص اگر این بخش به صورت انتقادی و جامع به بررسی تحقیقات پیشین پرداخته باشد. گاهی نیز پایان‌نامه به صورت مجموعه‌ای از مقالات منتشر شده (شامل مروری و پژوهشی) ارائه می‌شود.

فرق مرور ادبیات و مقاله مروری چیست؟

مرور ادبیات بخشی از یک مقاله پژوهشی پایان‌نامه یا پروپوزال است که هدف آن ارائه پیشینه و بستر نظری برای تحقیق حاضر است. مقاله مروری یک نوشتار مستقل است که هدف اصلی آن جمع‌آوری تحلیل و سنتز جامع ادبیات در یک موضوع خاص است و خود یک محصول علمی مستقل محسوب می‌شود.