دلمن منگا، اسپانیا

دلمن منگا در اسپانیا، یک گورپشته عظیم مگالیتیک در نزدیکی آنتکرا، مالاگا است که حدود ۳۷۵۰ تا ۳۶۵۰ سال پیش از میلاد مسیح ساخته شده و به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی عصر حجر شناخته می شود. این سازه باستانی، که عظمت آن هر بیننده ای را به فکر فرو می برد، بیش از یک بنای ساده، گواهی بر نبوغ فراموش شده انسان های دوران نوسنگی است. دلمن منگا نه تنها نمادی از توانایی های خارق العاده نیاکان ما در مهندسی و معماری است، بلکه به چالش کشیدن تصورات قدیمی درباره ابتدایی بودن تکنیک های ساخت و ساز در آن دوران می پردازد. این سازه با هر سنگ و هر میلی متر از طراحی خود، داستانی از هوش، برنامه ریزی و درک عمیق از قوانین طبیعت را روایت می کند.

با قدم گذاشتن در مسیر کشف این میراث جهانی یونسکو، خواننده گویی به سفری شش هزار ساله به دل تاریخ قدم می گذارد. فضایی که با هر جزئیاتش، پرده از اسرار جوامعی برمی دارد که با حداقل ابزار، آثاری جاودانه خلق کرده اند. این مقاله تلاش می کند تا به عمق این سازه شگفت انگیز نفوذ کند؛ از ابعاد خیره کننده و موقعیت جغرافیایی آن گرفته تا ریزه کاری های مهندسی که ثبات و پایداری آن را در طول هزاره ها تضمین کرده است. همچنین به دانشی که سازندگان این دلمن از فیزیک، هندسه و زمین شناسی داشته اند، پرداخته می شود و نقش تحقیقات علمی نوین در رمزگشایی از این اسرار آشکار می گردد. در نهایت، دلمن منگا به عنوان نمادی از توانایی های بی کران بشر و میراثی ارزشمند که باید برای نسل های آینده حفظ شود، معرفی خواهد شد.

دلمن منگا: نگاهی از نزدیک به ابعاد و مشخصات

دیدار با دلمن منگا، به مثابه مواجهه با یک غول سنگی است که از دل تاریخ سر برآورده است. این سازه که در قلب منطقه آندالوسیا، در نزدیکی شهر باستانی آنتکرا و مالاگا در اسپانیا قرار گرفته، بخشی از یک مجموعه بزرگتر از سازه های مگالیتیک به نام سایت های مگالیتیک آنتکرا است که به ثبت میراث جهانی یونسکو نیز رسیده است. این مکان نه تنها از نظر تاریخی بلکه از منظر مهندسی و معماری دوران نوسنگی، جایگاه ویژه ای دارد و توجه باستان شناسان، مهندسان و گردشگران را به خود جلب می کند.

ابعاد و وزن خیره کننده

ابعاد دلمن منگا، اسپانیا به راستی شگفت انگیز است و هر بازدیدکننده ای را به تحسین وامی دارد. این دلمن از ۳۲ سنگ عظیم تشکیل شده است؛ سنگ هایی که هر کدام به تنهایی می توانند وزن یک ساختمان کوچک را داشته باشند. مجموع وزن تقریبی این سازه حدود ۱۱۴۰ تن برآورد شده است. برای درک بهتر این عظمت، کافی است بدانیم که سنگ های به کار رفته در این دلمن، به طور قابل توجهی بزرگ تر از سنگ هایی هستند که در ساخت استون هنج، یکی دیگر از مشهورترین سازه های مگالیتیک جهان، استفاده شده اند. این مقایسه خود به تنهایی گویای مقیاس و عظمت این شاهکار مهندسی است.

نوع سنگ های به کار رفته در دلمن، عموماً سنگ آهک های محلی هستند که از منابع اطراف سازه تأمین شده اند. این سنگ ها، با وجود وزن و ابعاد فوق العاده شان، به دقت و مهارت کم نظیری تراشیده و جابه جا شده اند. تصور اینکه مردمان عصر نوسنگی، بدون بهره گیری از تکنولوژی های پیشرفته امروزی، چگونه توانسته اند این توده های عظیم را از معادن خود جدا کرده، حمل کنند و سپس آن ها را با چنین دقتی در جای خود قرار دهند، خود یکی از بزرگترین معماهای معماری عصر حجر اسپانیا به شمار می رود. این واقعیت نشان می دهد که سازندگان این بنا، نه تنها به قدرت بدنی بلکه به دانش عمیقی از مکانیک سنگ و شیوه های حمل و نقل آن نیاز داشته اند.

موقعیت جغرافیایی و تاریخی

موقعیت جغرافیایی دلمن منگا در نزدیکی شهر آنتکرا، در استان مالاگا، اهمیت استراتژیکی در دوران نوسنگی داشته است. این منطقه، با خاک حاصلخیز و دسترسی به منابع آبی، از دیرباز محل سکونت جوامع کشاورزی بوده است. قرار گرفتن دلمن در این بستر طبیعی، نشان دهنده ارتباط عمیق این جوامع با محیط اطراف خود و بهره برداری هوشمندانه از منابع طبیعی برای ساخت بناهای جاودانه است. این سازه، همراه با دلمن های وِیرا و ال رومِرال، یک مجموعه باستانی منحصربه فرد را تشکیل می دهد که در سال ۲۰۱۶ به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این ثبت جهانی، نه تنها بر اهمیت تاریخی و فرهنگی این بناها تأکید می کند، بلکه نیاز به حفاظت و نگهداری دقیق از آن ها را برای نسل های آینده گوشزد می نماید.

بازدید از این سایت ها، فرصتی بی نظیر برای ارتباط با گذشته های دور و درک عمیق تر از زندگی و باورهای مردمان پیش از تاریخ است. گویی هر سنگ، داستانی از زندگی، مرگ، اعتقادات و تلاش های یک جامعه را در دل خود پنهان کرده است. سازه مگالیتیک آنتکرا و به ویژه دلمن منگا، پنجره ای به سوی دنیای مرموز و پر از رمز و راز عصر نوسنگی می گشاید و ذهن را به تفکر درباره نبوغ و پشتکار نیاکانمان فرامی خواند.

اسرار مهندسی دلمن منگا: نبوغ فراتر از عصر خود

هر گام در کنار دلمن منگا، اسپانیا، حس شگفتی را در ذهن بازدیدکننده برمی انگیزد. این سازه مگالیتیک نه تنها به دلیل ابعاد عظیمش چشمگیر است، بلکه به واسطه جزئیات مهندسی پیچیده ای که در طراحی و ساخت آن به کار رفته، واقعاً حیرت آور است. این بنا، گویی کالبدی از دانش و بینش مهندسی پیشرفته ای است که در عصری فاقد ابزارآلات امروزی، به شکلی بی نظیر به ظهور رسیده است.

پایداری هوشمندانه: دیوارهای مایل به داخل و هندسه ذوزنقه ای

یکی از برجسته ترین ویژگی های مهندسی در دلمن منگا، شیب نامحسوس و هوشمندانه دیوارهای عمودی آن به سمت داخل است. تصور می شود که این سنگ های عظیم، با زاویه ای بسیار دقیق و میلی متری، از پایه به سمت سقف متمایل شده اند، به گونه ای که فضای داخلی گورپشته شکلی ذوزنقه ای به خود گرفته است. این طراحی نه تنها از نظر بصری فضایی منحصربه فرد خلق می کند، بلکه نقشی حیاتی در پایداری کلی سازه ایفا می کند. با مایل شدن دیوارها به سمت داخل، سطح سقف کوچکتر از سطح کف می شود، که این امر به توزیع بهینه وزن و فشار بر روی سازه کمک می کند.

این دقت بی نظیر در تراز کردن و قرار دادن بلوک ها، نشان می دهد که سازندگان از اصول مکانیک و توزیع نیرو به خوبی آگاه بوده اند. هر بلوک به گونه ای با بلوک های مجاورش مطابقت دارد که گویی در جای خود قفل شده اند، و این اتصال محکم، مقاومت سازه را در برابر فشارهای طبیعی، از جمله زلزله ها و فرسایش در طول شش هزار سال، تضمین کرده است. این تکنیک پیشرفته در زمان خود، نمونه ای بارز از نبوغ مهندسی دوران نوسنگی به شمار می رود که پایداری سازه ای عظیم با چنین وزنی را تضمین می کند.

حمل و نقل استراتژیک سنگ ها: بهره برداری از توپوگرافی

یکی از بزرگترین چالش ها در ساخت بناهای مگالیتیک، حمل و نقل سنگ های عظیم از محل معدن تا سایت ساخت و ساز است. در مورد دولمن منگا، پژوهش ها نشان داده اند که سنگ های اولیه از مکانی حدود ۵۰ متر بالاتر از محل فعلی سازه، به پایین منتقل شده اند. این نکته، پرده از یک استراتژی هوشمندانه برمی دارد: سازندگان از توپوگرافی طبیعی زمین، یعنی شیب ملایم رو به پایین، برای تسهیل فرآیند حمل و نقل بهره برداری کرده اند. تصور می شود که با استفاده از تکنیک هایی مانند غلتاندن سنگ ها بر روی الوارهای چوبی یا سر دادن آن ها بر روی سطوح لغزنده، توانسته اند این توده های عظیم را با صرف انرژی کمتر به محل مورد نظر برسانند.

این رویکرد نشان دهنده درکی عمیق از محیط اطراف و توانایی برنامه ریزی برای استفاده بهینه از منابع موجود است. این گونه مهندسی محیطی، حتی در عصر امروز نیز ستودنی است و نشان می دهد که نیاکان ما در دوران نوسنگی، نه تنها قدرت فیزیکی بالایی داشتند، بلکه از هوش و برنامه ریزی استراتژیک برای غلبه بر چالش های مهندسی بهره می بردند.

پی سازی عمیق و ساخت مدفون: راز استحکام بی نظیر

یکی دیگر از اسرار پایداری بی نظیر دلمن منگا، شیوه منحصر به فرد پی سازی و ساخت آن به صورت مدفون در زمین است. برخلاف بسیاری از سازه های مگالیتیک مشابه که برای بالا بردن سنگ های سقف نیاز به ساخت رمپ های عظیم خاکی داشتند، دلمن منگا به شکلی استادانه درون زمین ساخته شده است. این به آن معناست که سازندگان می توانستند سنگ ها را به صورت افقی یا با حداقل شیب، به محل نهایی خود در عمق زمین بکشند یا هل دهند، و سپس به تدریج بر روی آن ها خاک انباشته و سازه را بپوشانند.

این تکنیک، نه تنها نیاز به رمپ های پرهزینه و زمان بر را از بین می برد، بلکه پایداری سازه را به شدت افزایش می دهد. نکته ای که بیش از پیش شگفتی آور است، نحوه قرار گرفتن سنگ های قائم در عمق زمین است. بررسی ها نشان داده اند که حدود یک سوم از ارتفاع این سنگ ها به طور عمیق در زمین فرو رفته اند. این پی ریزی عمیق، به سازه استواری بی نظیری بخشیده و آن را در برابر نیروهای طبیعی، از جمله باد و زمین لرزه، مقاوم ساخته است. این دانش پیشرفته در پی سازی، نشانه ای از درک عمیق سازندگان از فیزیک در ساخت و ساز باستانی و اصول استاتیک است.

ابداع اولیه طاق قوسی (Stress-Relief Arch)

شاهکار مهندسی دلمن منگا، اسپانیا در سقف آن به اوج خود می رسد. سنگ های سقف این دلمن، برخلاف تصور اولیه، کاملاً مسطح نیستند، بلکه حالت محدب دارند. این انحنای ظریف و استادانه، باعث می شود که وزن سقف به جای تمرکز بر روی نقاط خاص، به طور یکنواخت به طرفین و بر روی دیوارهای نگهدارنده تقسیم شود. این روش توزیع وزن، به طرز حیرت آوری یادآور اصول اولیه یک طاق قوسی یا Stress-Relief Arch است.

سنگ های سقف دلمن منگا، با حالت محدب خود، وزن را به طرفین تقسیم می کنند و می توان آن را اولین نمونه شناخته شده از طاق قوسی باستانی دانست.

اگرچه این یک طاق قوسی به معنای مدرن آن نیست، اما عملکرد آن در توزیع نیروها و کاهش فشار بر روی سازه، شباهت های قابل توجهی به این اصول مهندسی دارد. کشف این ویژگی در یک سازه شش هزار ساله، به طور جدی این نظریه را مطرح می کند که مردمان دوران نوسنگی، بدون داشتن مفاهیم ریاضی و مهندسی مدرن، به صورت تجربی به درک عمیقی از توزیع نیروها و اصول پایداری سازه ای دست یافته بودند. این دانش، گویی از دل تجربه هزاران ساله و مشاهده دقیق طبیعت، به دست آمده بود و به آن ها امکان ساخت سازه هایی را می داد که در برابر گذر زمان، مقاوم و پایدار باقی بمانند. این جنبه از مهندسی دوران نوسنگی، واقعاً الهام بخش و شگفت انگیز است.

دانش سازندگان: تلفیقی از فیزیک، هندسه و زمین شناسی

وقتی به عظمت و دقت دلمن منگا، اسپانیا می نگریم، نمی توانیم از پرسش اساسی در مورد دانش و توانایی های سازندگان آن چشم پوشی کنیم. این سازه نه تنها یک بنای یادبود، بلکه گواه زنده ای بر درک عمیق و پیچیده مردمان عصر نوسنگی از علوم مختلف است. آنان نه تنها از قدرت بدنی بلکه از هوشی سرشار بهره مند بودند که به آن ها اجازه می داد اصول پیچیده فیزیک، هندسه و زمین شناسی را به شکلی کاربردی در ساخت و سازهای خود به کار گیرند.

درک عمیق از علوم

سازندگان دلمن منگا، به طور ناخودآگاه یا تجربی، اصول اساسی فیزیک را درک کرده و به کار بسته اند. مفاهیمی مانند اصطکاک، توزیع نیرو و تعادل، سنگ بنای هر عملیات مهندسی بزرگی هستند، و شواهد موجود در دلمن منگا نشان می دهد که این اصول به دقت رعایت شده اند. نحوه حرکت دادن سنگ های با وزن بیش از ۱۰۰ تن، قرار دادن آن ها در جای خود با دقت میلی متری و تضمین پایداری آن ها برای هزاران سال، همگی نیازمند درک کاربردی از این مفاهیم فیزیکی است. مثلاً، بهره گیری از شیب طبیعی زمین برای تسهیل حمل سنگ ها یا طراحی دیوارهای مایل به داخل برای افزایش پایداری، نمونه های بارز این دانش هستند.

فراتر از فیزیک، کاربرد دانش هندسه و مفاهیم معماری پیشرفته در این سازه نیز آشکار است. شکل ذوزنقه ای اتاقک داخلی، دقت در برش و تطابق بلوک ها با یکدیگر، و حتی انحنای ظریف سنگ های سقف، همگی نشان دهنده درکی پیچیده از تناسبات و اشکال هندسی هستند. این دانش، بدون بهره گیری از ابزارهای اندازه گیری مدرن، به گونه ای حیرت انگیز به کار گرفته شده است.

علاوه بر این، سازندگان سازه مگالیتیک آنتکرا شناخت دقیقی از خواص مکانیکی و شیمیایی سنگ ها و زمین شناسی منطقه داشتند. آن ها می دانستند کدام نوع سنگ برای ساخت این بنا مناسب تر است، چگونه می توان آن را از معدن استخراج کرد، و چگونه باید آن را در زمین قرار داد تا بالاترین سطح پایداری را داشته باشد. انتخاب منابع سنگی مناسب و درک رفتار آن ها در برابر نیروهای طبیعی، نشانه ای از دانش عمیق آن ها از محیط زیست اطرافشان است.

چالش کشیدن فرضیات سنتی

یافته های جدید درباره دلمن منگا، تصورات پیشین ما را در مورد ابتدایی بودن تکنیک های ساخت و ساز در دوران نوسنگی به چالش می کشد. برای سال ها، بسیاری تصور می کردند که جوامع پیش از تاریخ تنها قادر به انجام کارهای ساده و ابتدایی بوده اند. اما این دلمن، با پیچیدگی های مهندسی اش، ثابت می کند که نیاکان ما از سطح بالایی از هوش، برنامه ریزی، و توانایی حل مسئله برخوردار بودند. آن ها قادر بودند به صورت جمعی، پروژه های عظیمی را با هماهنگی و دقت بالا به انجام رسانند.

این کشف، دیدگاه ما را نسبت به توانایی های جوامع باستانی تغییر می دهد و اهمیت مطالعه دقیق تر و با جزئیات بیشتر بر روی آثار آن ها را گوشزد می کند. آن ها نه تنها سازندگان صرف بودند، بلکه مهندسانی خلاق و دانشمندانی تجربی به شمار می رفتند که با مشاهده طبیعت و آزمون و خطا، به رازهای پایداری و قدرت دست یافته بودند. شاهکار مهندسی ۶ هزار ساله دلمن منگا، نمادی از این توانایی های فراموش شده و دعوتی به تحسین خرد و نبوغ انسان اولیه است.

نقش تحقیقات علمی نوین در رمزگشایی از دلمن منگا

برای قرن ها، دلمن منگا در اسپانیا تنها یک بنای سنگی باستانی بود که پرسش های بی شماری را در ذهن بینندگان و محققان ایجاد می کرد. اما پیشرفت های علمی در دوران معاصر، ابزارهای جدیدی را در اختیار باستان شناسان و مهندسان قرار داده است تا پرده از اسرار این سازه بردارند. بررسی های اخیر که نتایج آن ها در ژورنال معتبر Science Advances منتشر شده است، یک نقطه عطف در درک ما از این شاهکار مهندسی دوران نوسنگی به شمار می رود.

روش های تحقیق چندرشته ای

تحقیقات نوین بر روی دولمن منگا، تنها محدود به یک رشته علمی نیست، بلکه از رویکردی چندرشته ای (multidisciplinary) بهره برده است. باستان شناسان با حفاری های دقیق، لایه های پنهان تاریخ را آشکار کرده اند؛ دیرینه شناسان با مطالعه بقایای آلی، اطلاعاتی در مورد محیط زیست باستانی و زندگی در آن دوره ارائه داده اند؛ و رسوب شناسان با تحلیل لایه های خاک و سنگ، به درک بهتری از فرآیندهای زمین شناسی و نحوه قرارگیری سنگ ها دست یافته اند.

این همکاری بین رشته های مختلف، به محققان اجازه داده است تا تصویری جامع تر و دقیق تر از نحوه ساخت دلمن منگا و دانش سازندگان آن به دست آورند. استفاده از تکنیک های پیشرفته مانند اسکن لیزری، مدل سازی سه بعدی، و آنالیزهای ژئوفیزیکی، به آن ها امکان داده است تا ساختار داخلی و جزئیات پنهان سازه را بدون آسیب رساندن به آن، مورد بررسی قرار دهند. این روش ها به روشنی نشان داده اند که هر سنگ در این دلمن، با هدفی مشخص و دانشی عمیق در جای خود قرار گرفته است.

روشن شدن دانش مهندسی پیشرفته

نتایج این تحقیقات نوین، به وضوح نشان داده است که سازندگان دلمن منگا، اسپانیا دارای درکی پیچیده از فیزیک، زمین شناسی، و اصول معماری بوده اند. این دانش فراتر از یک ساخت و ساز ساده است؛ بلکه نشان دهنده توانایی آن ها در محاسبه نیروها، انتخاب مواد مناسب، و اجرای دقیق طراحی های پیچیده است. از جمله کشفیات مهم این تحقیقات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. شواهد استفاده از اصول پایداری سازه ای: مانند شیب دیوارهای داخلی که به توزیع بهتر وزن کمک می کند.
2. درک از ویژگی های مکانیکی سنگ ها: انتخاب و استفاده از سنگ هایی با مقاومت و دوام مناسب.
3. بهره برداری هوشمندانه از توپوگرافی: استفاده از شیب طبیعی برای حمل و نقل آسان تر سنگ ها.
4. ابداع تکنیک های پی سازی عمیق: فرو بردن یک سوم سنگ ها در زمین برای افزایش استواری.

این یافته ها، نه تنها به سوالات دیرینه پاسخ می دهند، بلکه سوالات جدیدی را نیز مطرح می کنند و افق های جدیدی را برای باستان شناسی اسپانیا و درک ما از مهندسی دوران نوسنگی می گشایند. آن ها ما را به این نتیجه می رسانند که تصورات پیشین درباره ابتدایی بودن انسان های باستان، نیازمند بازنگری جدی است و نبوغ آن ها بسیار فراتر از آن چیزی بوده که پیش تر می پنداشتیم. همکاری علوم مختلف در این تحقیقات، نمادی از این است که چگونه می توان با نگاهی تازه به گذشته، حقایق شگفت انگیزی را کشف کرد.

میراث و اهمیت جهانی دلمن منگا

دلمن منگا، اسپانیا بیش از یک اثر باستانی است؛ این سازه نمادی از نبوغ، پشتکار و دانش فراموش شده جوامع انسانی در آغاز تمدن است. جایگاه این دلمن به عنوان یکی از بزرگترین و مهم ترین سازه های دوران نوسنگی در اروپا و حتی در سراسر جهان، غیرقابل انکار است. عظمت و پیچیدگی آن، نه تنها در مقیاس فیزیکی آن بلکه در داستانی که از توانایی های بشر اولیه روایت می کند، نهفته است.

دلمن منگا گویی یادآور این حقیقت است که انسان از دیرباز، با وجود کمبود ابزار و فناوری، همواره در پی خلق و ساخت بوده است. این بنا شاهدی بر روح خلاقانه و دانش تجربی مردمان آن عصر است که بدون داشتن کتاب های درسی و مهندسین مدرن، به درکی عمیق از قوانین طبیعت و مکانیک دست یافته بودند. ساخت چنین سازه ای، نیازمند برنامه ریزی دقیق، همکاری گسترده جوامع، و رهبری قوی بوده است. این خود نشان دهنده سطح پیچیدگی اجتماعی و سازمانی در جوامع باستانی است که تا پیش از این کمتر مورد توجه قرار می گرفت.

میراث جهانی یونسکو اسپانیا با ثبت این مجموعه، بر اهمیت فرهنگی و تاریخی دلمن منگا مهر تأیید زده است. این اقدام، مسئولیت حفظ و نگهداری این گنجینه باستانی را بر دوش ما می گذارد. دلمن منگا نه تنها یک مقصد برای گردشگران و پژوهشگران است، بلکه منبعی الهام بخش برای هر کسی است که به توانایی های بی کران انسان باور دارد. این بنا ما را به تأمل درباره اینکه انسان اولیه چگونه با محیط خود تعامل داشته، چگونه مشکلات مهندسی را حل می کرده، و چگونه اعتقادات خود را در قالب سازه هایی چنین باشکوه بیان می کرده است، دعوت می کند.

تأثیر دلمن منگا بر درک ما از توانایی ها و پیچیدگی های تمدن های پیش از تاریخ، بسیار عمیق است. این سازه به ما می آموزد که پیشرفت بشری همواره مسیری خطی و قابل پیش بینی نداشته است؛ بلکه در هر دوره ای از تاریخ، نقاط اوجی از نبوغ و خلاقیت وجود داشته که می تواند درس هایی گرانبها برای زمان حال و آینده داشته باشد. احترام به این میراث باستانی، در واقع احترام به ریشه های تمدن بشری و تحسین دستاوردهای نیاکان ماست.

دلمن منگا، نمادی از نبوغ خلاقانه و دانش اولیه جوامع بشری است که دیدگاه ما را نسبت به توانایی های تمدن های پیش از تاریخ متحول می کند.

نتیجه گیری

دلمن منگا، اسپانیا به راستی یک شاهکار بی بدیل مهندسی عصر حجر است. این گورپشته عظیم مگالیتیک، نه تنها یک یادگار باستانی، بلکه نمادی درخشان از توانایی های فکری و عملی مردمان دوران نوسنگی است. هر سنگ آن، هر شیب کوچک و هر روش حمل و نقلی که در ساخت آن به کار رفته، داستانی از درک عمیق سازندگان از فیزیک، هندسه و زمین شناسی را روایت می کند. این بنا، فراتر از ابعاد خیره کننده اش، بینش و خرد نیاکان ما را به نمایش می گذارد که توانستند با ابزارهای ابتدایی، سازه هایی با پایداری هزاران ساله خلق کنند.

دلمن منگا، فرضیات سنتی درباره ابتدایی بودن تکنیک های ساخت و ساز در دوران نوسنگی را به چالش می کشد و به ما نشان می دهد که گذشته، سرشار از درس ها و شگفتی هایی است که هنوز در حال کشف شدن هستند. این سازه، دعوتی است به تأمل در مورد دستاوردهای بزرگ انسان اولیه و الهام گرفتن از پشتکار، برنامه ریزی و نبوغ جمعی آن ها. حفاظت از این میراث جهانی یونسکو اسپانیا، نه تنها وظیفه ای تاریخی است، بلکه یادآور پتانسیل بی کران انسان در آفرینش و غلبه بر چالش هاست. دلمن منگا، گواه این است که حتی در دورترین اعماق تاریخ، نبوغ انسانی راه خود را برای خلق زیبایی و دوام پیدا کرده است.