دین در کره شمالی و جنوبی: از سرکوب تا آزادی مذهب

در شبه جزیره کره، جایی که قرن ها فرهنگ و سنت های مشترک، مردمانی را کنار هم گرد آورده بود، تقسیم بندی به دو کره شمالی و جنوبی مسیر زندگی را در هر دو سو به شکلی بی بازگشت دگرگون ساخت. در این تحول عمیق، جایگاه دین و باورهای معنوی نیز دستخوش تغییراتی چشمگیر شد. اگر در کره جنوبی، آزادی مذهبی و تنوع باورها به وضوح دیده می شود، در همسایه شمالی، سرکوب شدید و بی دینی حکومتی، چشم اندازی کاملاً متفاوت را ترسیم کرده است. این مقاله به کنکاش در این تفاوت های ریشه ای می پردازد و داستان دین را در دو کره روایت می کند و تأثیر سیاست بر زندگی مذهبی شهروندان را روشن می سازد.

وضعیت دین در کره جنوبی: گهواره ای از آزادی و تنوع مذهبی

کره جنوبی، کشوری که امروزه به خاطر نوآوری های فناورانه، اقتصاد پویا و فرهنگ پاپ پرشور خود شناخته می شود، در بعد معنوی نیز جهانی رنگارنگ از باورها را در خود جای داده است. زندگی مردم در این سرزمین، اگرچه به سرعت به سمت مدرنیته پیش می رود، اما همچنان با نخ های نامرئی باورها و آیین های کهن و نو در هم تنیده شده است. در این جامعه، افراد در انتخاب مسیر معنوی خود آزاد هستند و همین آزادی، به تنوع شگفت انگیزی از ادیان و باورها در کنار یکدیگر انجامیده است.

نمای کلی وضعیت مذهبی و آمارها

در نگاهی به آمار و ارقام، ممکن است ابتدا با تصویری از یک جامعه عمدتاً سکولار مواجه شویم، اما این تنها بخشی از واقعیت است. طبق سرشماری ملی سال 2015، بیش از نیمی از مردم کره جنوبی، یعنی 56.1 درصد، به صورت رسمی وابستگی مذهبی خاصی ندارند. این آمار نشان می دهد که بی دینی یا عدم وابستگی رسمی به یک دین خاص، در میان مردم کره جنوبی، به ویژه نسل های جوان، رو به افزایش است؛ پدیده ای که در بسیاری از جوامع توسعه یافته دیگر نیز مشاهده می شود.

با این حال، بخش قابل توجهی از جمعیت این کشور به ادیان مختلفی باور دارند که هر کدام نقشی مهم در شکل گیری بافت اجتماعی و فرهنگی این سرزمین ایفا کرده اند. مسیحیت، با 19.7 درصد پروتستان و 7.9 درصد کاتولیک، در مجموع حدود 27.6 درصد از جمعیت را تشکیل می دهد و به عنوان پرنفوذترین دین در کره جنوبی شناخته می شود. پس از آن، بودیسم با 15.5 درصد پیرو، جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. درصد کوچکی نیز به سایر ادیان و باورها تعلق دارند که شامل وون بودیسم، کنفوسیوس گرایی، چئوندوئیسم، دائوسون جینریو، داجونگیسم، یوگسونیسم و ارتدوکس، اسلام و یهودیت می شود. این ارقام نشان دهنده پویایی و تنوع چشمگیر منظره مذهبی در این کشور است.

ادیان اصلی و جایگاه آن ها در جامعه مدرن کره جنوبی

هر یک از ادیان اصلی در کره جنوبی، داستانی منحصر به فرد و مسیری ویژه را پیموده و تأثیرات ماندگاری بر این جامعه گذاشته اند. درک نقش آن ها، به ما کمک می کند تا لایه های عمیق تر فرهنگ کره ای را درک کنیم و بفهمیم چگونه این باورها زندگی روزمره، ارزش ها و حتی تصمیمات مردم را شکل داده اند.

مسیحیت: رشد شگفت انگیز و نفوذ اجتماعی

داستان مسیحیت در کره جنوبی، روایتی از گسترش خیره کننده و نفوذ عمیق است که کمتر در آسیا نظیر دارد. این دین، که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم توسط مبلغان غربی، به ویژه آمریکای شمالی، به این سرزمین راه یافت، به سرعت در میان مردم ریشه دواند. مسیحیت نه تنها یک باور دینی بود، بلکه با پیوستن به جنبش های استقلال طلبانه علیه اشغال ژاپن، و نیز ارائه خدمات آموزشی، بهداشتی و اجتماعی از طریق تأسیس بیمارستان ها و مدارس، به قلب جامعه کره ای راه یافت. مردم در مسیحیت، نه تنها راهی برای رستگاری معنوی، بلکه ابزاری برای بهبود زندگی و مبارزه با ستم یافتند.

کلیساهای مسیحی در کره جنوبی امروزه نه تنها مراکز عبادی هستند، بلکه به عنوان نهادهایی فعال در زمینه های مختلف آموزشی (مدارس، کالج ها و دانشگاه ها) و پزشکی نقش ایفا می کنند. کلیسای پروتستان در منطقه یئوئیدوی سئول، به عنوان یکی از بزرگترین کلیساهای پروتستان جهان شناخته می شود که گواه این گسترش بی سابقه است. کره جنوبی اکنون پس از فیلیپین و تیمور شرقی، سومین کشوری است که در آسیا به نسبت جمعیت خود بیشترین پیرو مسیحیت را در خود جای داده است. کاتولیسیسم نیز که پیش از پروتستانتیسم و از طریق چین به کره معرفی شد، با وجود آزار و اذیت های اولیه که حتی به شهادت بسیاری از پیروان انجامید، به تدریج جای خود را باز کرد و بخش مهمی از جامعه مسیحی را تشکیل داد.

بودیسم: ریشه های عمیق در هویت ملی

پیش از ظهور مسیحیت، بودیسم برای قرن ها دین غالب در شبه جزیره کره بود. نفوذ فرهنگی بودیسم به ویژه در دوره های شیلا (۵۷ قبل از میلاد تا ۹۳۵ پس از میلاد) و گوریو (۹۱۸ تا ۱۳۹۲ میلادی) به اوج خود رسید و این دین نقش اساسی در شکل گیری فرهنگ و هویت کره ای ایفا کرد. آموزه های بودایی که بر تحمل رنج و رسیدن به آرامش درونی تأکید دارند، به مرور زمان با شمن باوری بومی در هم آمیخت و شکلی منحصر به فرد از بودیسم کره ای را به وجود آورد.

معابد بودایی، با معماری خیره کننده و فضای آرامش بخش خود، نه تنها مراکز معنوی هستند، بلکه به عنوان میراث فرهنگی غنی این سرزمین، داستان های بسیاری از گذشته را در خود نهفته دارند. این معابد، که اغلب در دل کوهستان ها و طبیعت بکر جای گرفته اند، هنوز هم مقصدی برای آرامش و خودشناسی بسیاری از مردم هستند. اگرچه درصد پیروان بودیسم در مقایسه با مسیحیت کمتر شده، اما تأثیر آن بر آداب و رسوم، هنر، معماری و حتی زبان کره ای همچنان عمیق و مشهود است. بسیاری از جشن ها و سنت های ملی، ریشه های بودایی دارند.

کنفوسیوس گرایی: ستون های اخلاقی جامعه

کنفوسیوس گرایی به معنای دقیق کلمه یک دین نیست، بلکه یک نظام فلسفی-اخلاقی است که از چین به کره راه یافت و عمیقاً در تار و پود جامعه کره ای تنیده شد. این آیین که در دوره چوسان (۱۳۹۲ تا ۱۸۹۷ میلادی) به اوج نفوذ خود رسید، بر اهمیت وفاداری، تقوا، احترام به بزرگان و نیاکان، و نظم اجتماعی تأکید دارد. کنفوسیوس گرایی چارچوبی برای رفتار فردی و اجتماعی فراهم کرد که حتی امروز نیز، ارزش های آن مانند احترام به والدین و معلمان، سلسله مراتب اجتماعی و اهمیت خانواده، در زندگی روزمره مردم کره جنوبی به وضوح دیده می شود. این نظام فکری، نقش بسزایی در شکل گیری اخلاقیات و روابط اجتماعی کره ای ها داشته و به نوعی ستون فقرات فرهنگی جامعه محسوب می شود.

اسلام: حضور در حاشیه و جامعه ای در حال رشد

حضور اسلام در کره به قرن هفتم میلادی و با ورود تاجران مسلمان از طریق چین بازمی گردد. در قرن نهم، دریانوردان و تاجران عرب و ایرانی در دوره شیلای یکپارچه، در کره اقامت گزیدند و حتی روستاهای مسلمان نشین را تشکیل دادند. برخی اسناد نشان می دهند که گروهی از شیعیان علوی نیز در آن زمان در کره مستقر شدند. با این حال، به دلیل فاصله جغرافیایی و دوری از مراکز جهان اسلام، جامعه مسلمانان در کره همواره کوچک باقی مانده و تأثیر گسترده ای بر فرهنگ عمومی نداشته است.

امروزه، جامعه مسلمانان در کره جنوبی، اگرچه محدود است، اما با مساجد و مراکز اسلامی خود، تلاش می کند تا هویت خود را حفظ کند. این جامعه عمدتاً از مهاجران، دانشجویان خارجی و تعداد کمی از کره ای های بومی تشکیل شده است. چالش هایی مانند تبعیض، به ویژه پس از حملات تروریستی بین المللی که گاه به اشتباه به اسلام ربط داده می شوند، گاهی اوقات این جامعه را تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال، آزادی مذهبی در کره جنوبی به مسلمانان نیز امکان فعالیت می دهد و همزیستی در یک جامعه آزاد از ویژگی های این کشور است.

سایر باورها و جنبش های دینی نوپدید

شبه جزیره کره همواره محل تولد و رشد باورهای بومی و جنبش های دینی نوپدید نیز بوده است که هر یک جذابیت ها و پیروان خاص خود را دارند.

• شمن باوری کره ای (موسوک): این باور باستانی که ریشه های عمیقی در تاریخ کره دارد، هنوز هم به اشکال مختلف در زندگی برخی از مردم مدرن دیده می شود. شمن ها (مودانگ) با انجام مراسم و آیین هایی برای ارتباط با ارواح و حل مشکلات، نقش مهمی در زندگی معنوی برخی خانواده ها ایفا می کنند. اگرچه در گذشته گاه به عنوان خرافات تلقی می شد، اما امروزه به عنوان بخشی از میراث فرهنگی مورد توجه قرار می گیرد.
• وون بودیسم: این فرقه که در اواخر قرن نوزدهم به وجود آمد، تلاشی برای ترکیب دکترین بودیسم سنتی با نیازهای مدرن جامعه بود. وون بودیسم بر اهمیت زندگی روزمره و روشنگری از طریق کار و فعالیت های اجتماعی تأکید دارد. مقر اصلی آن در شهر ایکسان واقع شده و حدود صد هزار پیرو دارد.
• چئوندوئیسم: این جنبش دینی بومی کره ای که در قرن نوزدهم ظهور کرد، ترکیبی از عناصر کنفوسیوسی، بودایی و شمنی است و بر اهمیت انسان، برابری و بهشت روی زمین تأکید دارد. چئوندوئیسم در تاریخ کره نقش سیاسی نیز ایفا کرده است.

آزادی مذهبی و حقوق اقلیت ها در کره جنوبی

یکی از برجسته ترین ویژگی های کره جنوبی، تضمین آزادی مذهبی در قانون اساسی آن است. این کشور با جدایی دین از سیاست، به شهروندان خود این حق را داده است که آزادانه دین خود را انتخاب کرده، به آن عمل کنند یا هیچ دینی نداشته باشند. این چارچوب قانونی، بستر مناسبی را برای همزیستی مسالمت آمیز ادیان مختلف فراهم کرده و امکان فعالیت و رشد برای تمامی اقلیت های مذهبی را به وجود آورده است.

این آزادی نه تنها یک اصل قانونی است، بلکه در بطن زندگی اجتماعی مردم نیز جریان دارد. کلیساها، معابد بودایی و مساجد در کنار هم در شهرها دیده می شوند و مردم با باورهای مختلف در کنار یکدیگر زندگی می کنند. اگرچه چالش هایی نظیر افزایش گروه های شبه مذهبی یا اختلافات بین ادیان گاهی اوقات مطرح می شود، اما اصول آزادی و احترام به باورها، اساس جامعه مدرن کره جنوبی را تشکیل می دهد. این کشور نمونه ای از یک جامعه دموکراتیک است که در آن، تنوع مذهبی نه یک تهدید، بلکه بخشی از غنای فرهنگی و اجتماعی محسوب می شود.

وضعیت دین در کره شمالی: سایه کنترل و بی دین سازی حکومتی

تصویر دین در کره شمالی، در تضاد کامل با همسایه جنوبی خود قرار دارد. در این کشور، رژیم توتالیتر و ایدئولوژی خاص آن، هیچ فضایی برای آزادی های مذهبی باقی نگذاشته است. دین در کره شمالی به معنای واقعی کلمه تحت کنترل شدید دولت است و هرگونه ابراز ایمان مذهبی خارج از چارچوب های تعیین شده می تواند به مجازات های سنگین و حتی مرگ منجر شود. در این جامعه، وفاداری به رهبر، تنها باور پذیرفته شده است.

ایدئولوژی جوچه: جایگزینی برای ایمان

پایه ریزی جمهوری دموکراتیک خلق کره، با ایدئولوژی جوچه (Juche) یا خودکفایی گره خورده است. این ایدئولوژی، که توسط کیم ایل سونگ، بنیان گذار کره شمالی، ترویج شد، نه تنها یک فلسفه سیاسی است، بلکه به عنوان یک سیستم اعتقادی فراگیر، جایگزین دین شده است. در جوچه، رهبر معظم و حزب کارگران کره، در رأس همه امور قرار دارند و وفاداری مطلق به آن ها، هسته اصلی زندگی شهروندان را تشکیل می دهد.

این کیش شخصیتی حول محور خانواده کیم، به گونه ای رشد کرده است که عملاً پرستش رهبران را جایگزین هرگونه باور مذهبی دیگر کرده است. مردم از کودکی با این آموزه بزرگ می شوند که کیم ایل سونگ، کیم جونگ ایل و کیم جونگ اون، رهبران ابدی و بی خطا هستند که مسئول تمامی موفقیت ها و پیروزی های کشورند. آن ها تشویق می شوند تا رهبر را همچون یک الوهیت ببینند و هرگونه وفاداری به نیروهای ماوراء طبیعی یا ایدئولوژی های رقیب، سرکوب می شود. این سیستم، فضایی برای ایمان شخصی به خارج از چارچوب های دولتی باقی نمی گذارد.

سرکوب شدید و نقض آزادی های مذهبی

ریشه اصلی سرکوب مذهبی در کره شمالی، به تمایل رژیم برای حفظ قدرت مطلق و حذف هرگونه وفاداری رقیب بازمی گردد. دین، به دلیل توانایی اش در ارائه یک هویت مستقل، ایجاد جامعه های جایگزین و برقراری ارتباط با جهان خارج، تهدیدی جدی برای کنترل کامل دولت بر زندگی شهروندان محسوب می شود.

گزارش های سازمان های حقوق بشری بین المللی، بارها نشان داده اند که نقض آزادی های دینی در کره شمالی در ابعادی وسیع و با شدت بی سابقه ای صورت می گیرد. افراد تنها به دلیل داشتن یک کتاب مقدس، شرکت در یک مراسم مذهبی پنهانی یا ابراز ایمان مذهبی، بازداشت، شکنجه و به اردوگاه های کار اجباری فرستاده می شوند. مجازات ها اغلب شامل حبس طولانی مدت، شکنجه های وحشتناک و حتی اعدام های عمومی است تا به دیگران درس عبرت داده شود.

نظارت دولتی بر تمام جنبه های زندگی، شامل باورهای فردی نیز می شود. فعالیت های مذهبی خصوصی یا زیرزمینی با شدیدترین مجازات ها مواجه است. خانه هایی که مشکوک به میزبانی مراسم عبادی پنهانی باشند، مورد حمله و تفتیش قرار می گیرند. این رویکرد خشن، با هدف از بین بردن هرگونه تفکر مستقل و تحکیم کنترل ایدئولوژیک بر جامعه صورت می گیرد و تمامی جنبه های زندگی، از آموزش و اشتغال گرفته تا روابط اجتماعی، بر اساس وفاداری به ایدئولوژی حاکم ارزیابی می شود.

ادیان رسمی اما تحت کنترل شدید

با وجود سیاست بی دینی حکومتی، کره شمالی ظاهراً تعداد محدودی کلیسا و معبد دولتی را در پایتخت و برخی شهرهای بزرگ نگهداری می کند. این اماکن نه برای عبادت آزادانه، بلکه عمدتاً برای نمایش به بازدیدکنندگان خارجی و ایجاد تصویری دروغین از آزادی مذهبی در جامعه جهانی ساخته شده اند. این اقدام، تلاشی است برای فرونشاندن انتقادات بین المللی در زمینه حقوق بشر، در حالی که در عمل، کوچکترین تحرک مذهبی غیردولتی به شدت سرکوب می شود.

بودیسم و کنفوسیوس گرایی: میراث فرهنگی، نه باور فعال

میراث بودیسم و کنفوسیوس گرایی، به دلیل ریشه های تاریخی عمیق در فرهنگ کره ای، به طور کامل حذف نشده اند. معابد بازسازی شده بودایی در کره شمالی، بیشتر به عنوان نمادهای فرهنگی و تاریخی به نمایش گذاشته می شوند تا مراکز عبادت فعال. بازدیدکنندگان خارجی ممکن است شاهد حضور گروهی از راهبان باشند، اما این راهبان عموماً تحت نظارت شدید دولتی هستند و به ندرت اجازه دارند مراسم عبادی واقعی برگزار کنند. آموزه های کنفوسیوسی نیز، به عنوان چارچوبی برای نظم اجتماعی، احترام به سلسله مراتب و وفاداری (به جای پرستش نیاکان)، به شکلی دستکاری شده مورد استفاده قرار می گیرند تا به ایدئولوژی رژیم و تقویت وفاداری به رهبر خدمت کنند.

مسیحیت: کلیساهای نمایشی و فعالیت زیرزمینی

وجود چند کلیسای مسیحی دولتی در پیونگ یانگ، مانند کلیسای بونگ سو یا چیونگ چونگ، نمادی از تلاش رژیم برای فریب افکار عمومی جهان است. این کلیساها تحت نظارت شدید هستند و مراسم عبادی آن ها از پیش برنامه ریزی شده و کنترل می شود؛ حتی سخنرانی های مذهبی اغلب با مضامین میهن پرستانه و ستایش رهبران ترکیب می شوند.

در مقابل، فعالیت مسیحیت زیرزمینی در این کشور بسیار خطرناک است. تخمین زده می شود ده ها هزار مسیحی مخفیانه به ایمان خود پایبند هستند. این افراد با ترس و دلهره زندگی می کنند، زیرا کشف شدن می تواند به معنای مجازات های غیرانسانی برای خود و خانواده شان باشد. روایت ها از آزار و اذیت های وحشتناک، بازداشت، شکننده و اعدام مسیحیان زیرزمینی، بارها توسط سازمان های حقوق بشری و پناهندگان فراری منتشر شده است. برای این افراد، ایمان نه تنها یک باور، بلکه یک مبارزه روزمره برای بقا و حفظ هویت انسانی شان است.

چئوندوئیسم: حزبی کوچک تحت کنترل

چئوندوئیسم، به عنوان یک جنبش دینی بومی کره ای، در کره شمالی به شکل یک حزب سیاسی کوچک و کاملاً تحت کنترل دولت فعالیت می کند. این حزب، به همراه حزب سوسیال دموکرات کره ای، عضو جبهه دموکراتیک برای وحدت مجدد کره است که عملاً تحت رهبری حزب کارگران قرار دارد. حضور آن در ظاهر، کثرت گرایی سیاسی را نشان می دهد، اما در عمل، این حزب هیچ استقلالی نداشته و تنها به عنوان ابزاری در دست رژیم برای حفظ ظاهر دموکراسی و مشروعیت بخشیدن به سیستم تک حزبی استفاده می شود. سایر باورهای سنتی مانند شمن باوری نیز در کره شمالی به عنوان خرافات تلقی شده و مورد سرکوب قرار می گیرند. هرگونه باور به موجودات ماوراء طبیعی یا آیین هایی که خارج از کنترل دولت باشند، ممنوع است.

ریشه های تاریخی بی دینی حکومتی در کره شمالی

سیاست بی دینی حکومتی در کره شمالی، ریشه های تاریخی عمیقی دارد و محصول ترکیبی از عوامل سیاسی و ایدئولوژیک است. پس از تقسیم شبه جزیره کره در سال 1945 و شکل گیری دولت کمونیستی در شمال تحت حمایت شوروی، تأثیر ایدئولوژی های شوروی و چین، که بر بی دینی و ماتریالیسم تأکید داشتند، در این منطقه قوت گرفت. این ایدئولوژی ها، دین را افیون توده ها می دانستند و تلاش می کردند تا آن را از صحنه اجتماع حذف کنند.

جنگ کره (1950-1953) و تقابل ایدئولوژیک شدید بین شمال کمونیست و جنوب سرمایه داری، این شکاف را عمیق تر کرد. رژیم کیم ایل سونگ، برای تحکیم قدرت خود و از بین بردن هرگونه نفوذ خارجی یا داخلی که می توانست وفاداری مردم را به چالش بکشد، به طور سازمان یافته به سرکوب و حذف دین پرداخت. دین، به ویژه مسیحیت، به دلیل ارتباط تاریخی اش با غرب و مبلغان آمریکایی، به عنوان ابزاری برای نفوذ غرب و امپریالیسم تلقی می شد و به همین دلیل به شدت مورد هدف قرار گرفت. این ریشه های تاریخی، بنیان یک نظام بی خدایی دولتی را در کره شمالی بنا نهاد که تا به امروز نیز ادامه دارد.

مقایسه تحلیلی: دو مسیر متفاوت برای دین

وضعیت دین در کره شمالی و جنوبی، نمونه ای بارز و تکان دهنده از تأثیر سیستم های سیاسی و ایدئولوژیک بر زندگی معنوی یک ملت است. این دو کشور، با تاریخ و ریشه های فرهنگی مشترک، در زمینه آزادی های مذهبی و جایگاه دین در جامعه به دو قطب کاملاً متضاد تبدیل شده اند و هر یک، داستان متفاوتی از رابطه انسان و ایمان را روایت می کنند.

مقایسه چارچوب قانونی و عملی آزادی مذهبی

در کره جنوبی، آزادی مذهبی یک حق اساسی و تضمین شده در قانون اساسی است. این اصل به صراحت بیان می کند که هر فرد آزاد است که هر دین یا باوری را انتخاب کند، به آن عمل کند، یا هیچ دینی نداشته باشد. این آزادی، در زندگی روزمره مردم نیز کاملاً مشهود است؛ مردم آزادانه به عبادتگاه های خود می روند، گروه های مذهبی مختلف فعالیت می کنند، و حتی بسیاری از سیاستمداران و شخصیت های عمومی، به وضوح وابستگی مذهبی خود را ابراز می کنند. این محیط آزاد، باعث شکوفایی و رشد ادیان مختلف، به ویژه مسیحیت، شده و همزیستی بین ادیان مختلف را به یک واقعیت تبدیل کرده است.

در مقابل، کره شمالی، هرچند در قانون اساسی خود به آزادی مذهبی اشاره می کند، اما این تنها یک عبارت روی کاغذ است که برای فریب جامعه بین المللی نوشته شده است. در عمل، حکومت هرگونه فعالیت مذهبی واقعی را به شدت کنترل و سرکوب می کند. ادیان در کره شمالی، به ابزاری در دست دولت تبدیل شده اند تا یا به عنوان نمادی توخالی برای فریب افکار عمومی استفاده شوند، یا کاملاً حذف گردند. عدم وجود آزادی مذهبی، نه تنها زندگی معنوی مردم را تهی ساخته، بلکه به نقض فاحش حقوق بشر در این کشور منجر شده است. کسانی که به دنبال آرامش در دین هستند، باید ایمان خود را در خفا و با خطر جان پنهان کنند.

تأثیر بر جامعه، هویت و اخلاق

تفاوت در رویکرد به دین، هویت و اخلاق دو جامعه را نیز به کلی از هم متمایز کرده است. در کره جنوبی، مردم آزادند تا هویت معنوی خود را بر اساس انتخاب های شخصی شکل دهند. این آزادی، به تنوع فرهنگی و اجتماعی کمک کرده و فضایی را برای گفت وگو، تبادل نظر و حتی مناظره های مذهبی فراهم آورده است. ارزش های اخلاقی، هرچند تحت تأثیر آموزه های کنفوسیوسی و بودایی باقی مانده اند، اما با پذیرش ارزش های مدرن و غربی (به ویژه از طریق مسیحیت) تلفیق شده اند و یک چارچوب اخلاقی پیچیده و پویا را به وجود آورده اند. مردم در این جامعه می توانند آزادانه به دنبال معنای زندگی خود باشند.

اما در کره شمالی، هویت فردی، از جمله هویت معنوی، کاملاً تابع ایدئولوژی دولتی و رهبر است. فقدان آزادی مذهبی، فضایی برای رشد اخلاقیات مستقل و باورهای عمیق انسانی باقی نمی گذارد؛ در عوض، وفاداری به رهبر و حزب، معیار اصلی اخلاق و ارزش های اجتماعی محسوب می شود. این موضوع نه تنها به یکپارچگی جامعه به شکل تصنعی منجر شده، بلکه خانواده ها و روابط انسانی را نیز تحت تأثیر قرار داده است و ترس از جاسوسی و مجازات، ارتباطات واقعی را محدود می کند. مردم در این سیستم، از جست وجوی معنای شخصی محرومند و باید در چهارچوب های ایدئولوژیک حاکم باقی بمانند.

آینده دین در دو کره

چشم انداز آینده دین در هر دو کشور، در مسیری متفاوت به نظر می رسد و به شدت به تحولات اجتماعی و سیاسی آتی گره خورده است.

روندها و چالش ها در کره جنوبی

در کره جنوبی، اگرچه آزادی مذهبی برقرار است، اما روند کاهش جمعیت مذهبی، به ویژه در میان نسل های جوان، یک چالش محسوب می شود. افزایش سکولاریسم و بی علاقگی به نهادهای سنتی دینی، می تواند ترکیب مذهبی این کشور را در آینده تغییر دهد. این پدیده، در جوامع پیشرفته دیگر نیز دیده می شود و نشان دهنده تغییر دیدگاه نسل های جدید به نهادهای سنتی است. با این حال، ادیان اصلی مانند مسیحیت و بودیسم، با تلاش برای تطبیق خود با نیازهای جامعه مدرن، از طریق فعالیت های اجتماعی و فرهنگی نوین، سعی در حفظ جایگاه خود دارند. نقش نسل جدید در شکل دهی آینده مذهبی کره جنوبی بسیار حائز اهمیت خواهد بود و تعیین می کند که آیا این کشور به سمت سکولاریسم کامل تر پیش می رود یا دین راهی برای بازسازی خود در عصر مدرن پیدا می کند.

چشم انداز تغییر در کره شمالی

در کره شمالی، وضعیت دین به شدت به تحولات سیاسی و اجتماعی آتی گره خورده است. تا زمانی که رژیم فعلی قدرت را در دست دارد، انتظار تغییرات بنیادین در آزادی های مذهبی دشوار است. دیوار بلند کنترل و نظارت دولتی، هرگونه نور امید برای آزادی مذهبی را تیره و تار ساخته است. اما در صورت باز شدن جامعه کره شمالی به جهان، یا تغییر در نظام سیاسی، می توان انتظار داشت که باورهای مذهبی که سال ها در خفا و زیرزمین پنهان شده بودند، دوباره سر برآورند. این سناریو، می تواند شامل رشد مجدد مسیحیت زیرزمینی که با شجاعت بی نظیری در برابر سرکوب مقاومت کرده، احیای بودیسم و حتی ظهور ادیان جدید باشد که سال ها در این سرزمین سرکوب شده بودند و مردم در جست وجوی معنای زندگی، به آن ها روی آورده اند.

تجربه انسان ها در طول تاریخ بارها نشان داده است که ایمان و جست وجوی معنا، بخش جدایی ناپذیری از وجود بشر است و سرکوب آن تنها به پنهان شدن و مقاومتش می انجامد، نه نابودی آن.

شبه جزیره کره، نمادی از دوگانگی عمیق است؛ جایی که تقسیم بندی سیاسی و ایدئولوژیک، مسیر دین و معنویت را در دو سوی مرز به کلی از هم جدا کرده است. در کره جنوبی، آزادی و تنوع مذهبی، فضایی را برای انتخاب و رشد باورهای مختلف فراهم آورده و هویت معنوی جامعه را غنی ساخته است؛ مردم در آنجا آزادانه زندگی می کنند، ایمانشان را انتخاب می کنند و در جست وجوی معنای زندگی اند. اما در کره شمالی، ایدئولوژی جوچه و کیش شخصیتی حاکم، به سرکوب شدید دین انجامیده و هرگونه ابراز ایمان را به یک عمل خطرناک تبدیل کرده است؛ مردم در آنجا مجبورند تا ایمان را تنها در چارچوب خواسته های رهبر جست وجو کنند و هر نوع باور دیگری می تواند به بهای جانشان تمام شود. این تفاوت فاحش، نه تنها ابعاد انسانی و حقوق بشری دارد، بلکه نشان می دهد چگونه سیاست می تواند عمیق ترین جنبه های وجود انسان، یعنی باور و ایمان او را، تحت تأثیر قرار دهد. درک این تمایزات، برای شناخت پیچیدگی های شبه جزیره کره و تحولات آینده آن، اهمیت فراوانی دارد و ما را به یاد می اندازد که آزادی، به ویژه آزادی باور، چه گنج گران بهایی است.