یک مقام صداوسیما: دیگر نمی‌توان حرفی از مخاطب ۸۰ درصدی یا ۹۰ درصدی به میان آورد
به گزارش خبرگزاری دوران خبر،محسن شاکری‌نژاد رئیس مرکز تحقیقات صدا و سیما درباره بررسی چند منظوره تعداد مخاطبان در تلویزیون و چند نکته دیگر توضیحاتی داد.
به تازگی صداوسیما نظرسنجی از برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیونی در ایام تعطیلات نوروز و ماه مبارک رمضان منتشر کرد که به تماس‌های مردمی سامانه ۱۶۲ برمی‌گشت. چرا که امروز محتوای تلویزیون در جعبه جادو قابل مشاهده نیست بلکه مخاطبان می‌توانند از بسترهای مختلفی چه تلوبیون و شبکه مجازی سپهر و چه دیگر شبکه‌های اجتماعی پیگیرِ سریال و برنامه خاص خودشان باشند.
از این جهت صداوسیما قصد دارد با ظرفیت‌های مختلفی برنامه‌ها و سریال‌ها و تعداد مخاطبینش را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد. در قدم اول نظرسنجی بنابر سامانه ۱۶۲ منتشر شد که از میان شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی به ترتیب شبکه‌های سه، دو، چهار، آی‌فیلم و یک دارای بیشترین تماس‌های مردمی بودند. برنامه‌های «محفل» و «زندگی پس از زندگی» جایگاه پرمخاطب‌های تعطیلات را به واسطه نظرات مخاطبین در سامانه ۱۶۲ به خودشان اختصاص دادند.
البته در این میان سریال‌های نوستالژی همچون «پایتخت» و «دلدادگان» هم موردنظر مخاطبان در تماس‌های تلفنی ۱۶۲ قرار گرفت که قابل توجه بود. اما همواره نظرسنجی صداوسیما برای صاحبان سریال‌ها و برنامه‌ها و مدیران شبکه‌های تلویزیونی اهمیت داشته و دارد.
محسن شاکری‌نژاد رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما در گفت‌وگویی با خبرنگار دوران خبر درباره نظرسنجی جامع‌تر با درنظر گرفتن ظرفیت‌های مخاطب در تلوبیون و فضای‌مجازی به عبارتی سنجش مخاطبان برودکست و برودبند توضیحاتی داد که قابل تأمل است. او در این باره گفت: امسال ماه مبارک رمضان و عید نوروز تلاقی داشتند که ما در حال جمع‌بندی نظرسنجی‌ها با ظرفیت‌های مختلف نه تنها محتوای پخش شده در قاب تلویزیون بلکه تعداد مخاطبان در تلوبیون و فضای‌مجازی و تماس‌های تلفنی سامانه ۱۶۲ را درنظر داریم و در آن گزارش نهایی لحاظ کرده‌ایم.
وی با اشاره به افزایش ۸ درصدی تعداد مخاطبان نسبت به عید نوروز سالِ گذشته و سریال‌ها و برنامه‌های پربیننده، تأکید کرد: الان میزان مجموعه مخاطبان سازمان صداوسیما نسبت به مدت مشابه سالِ قبل در ویژه‌های نوروز و ماه مبارک رمضان ۸ درصد افزایش مخاطب داریم. در مورد سریال‌ها به ترتیب سریال‌های «زیرخاکی»، «هفت سر اژدها» و «رستگاری» قرار دارند. رقابت در ویژه برنامه‌های افطار تقریباً با اختلاف دو سه دهم درصد به طور مشترک بین «زندگی پس از زندگی» و «محفل» است.
رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما درباره اعلام تعداد مخاطبان از طریق تماس‌های سامانه ۱۶۲ و حتی تلوبیون و فضای‌مجازی به این نکته اشاره کرد: توجه به همه ظرفیت‌های مخاطبان در بسترهای مختلف مقتضیات عصری است که در آن قرار داریم. در این عصر دیگر نمی‌توان فضای‌مجازی را نادیده گرفت و فقط مخاطب برودکست را مورد ارزیابی قرار داد. عده‌ای از مردم ممکن است از تلویزیون محتوا را دنبال کنند و شاید عده‌ای بیشتر به دلایل مختلفی، این محتوا را از فضای‌مجازی، تلوبیون و بسترهای دیگر دنبال کنند. به همین خاطر همه ظرفیت‌ها را درنظر گرفتیم که توجه مخاطبان در گونه‌های مختلف نمایشی متفاوت است. یعنی مخاطبان سریال یا برنامه‌ای را بیشتر در تلویزیون دیده‌اند و یا به سراغ فضای‌مجازی برای تماشای آن مجموعه رفته‌اند. اما این نکته وجود دارد که امروز مردم تلویزیون را فقط در قابِ تلویزیون نمی‌بینند.
شاکری‌نژاد با اشاره به اینکه تقریباً ۸۰ درصد کودکان برنامه‌های صداوسیما را دنبال می‌کنند، گفت: در این دوره دیگر نمی‌توان حرفی از ۸۰ درصد و ۹۰ درصد مخاطب به میان آورد. این دوره در تمام دنیا تمام شده است. چرا که مخاطبان دیگر محتوای تلویزیونی چه فیلم، سریال و برنامه را منحصراً از قابِ نمایشگر تلویزیون دنبال نمی‌کنند و اصطلاحاً از برودکست به سمت برودبند رفته‌اند. به مراتب برودبند گوی سبقت را از برودکست گرفته و به این جهت دوره سریال خیابان‌خلوت‌کن تمام شده است. ما در آخرین نظرسنجی که الان داریم تقریباً ۸۰ درصد کودکان ما برنامه‌های صداوسیما را تماشا می‌کنند که فقط منحصر به شبکه کودک نیست و می‌تواند در شبکه امید و شبکه‌های دیگر باشد.
وی افزود: این میزان در مورد بزرگسالان کمتر است. تقریباً ۷۰ درصد مردم محتوای تولیدی تلویزیون را می‌بینند. حال بخشی در قابِ تلویزیون و بخشی دیگر در تلوبیون، شبکه سپهر و دیگر شبکه‌های اجتماعی و مجازی؛ اما در عین حال مصرف خبر مخاطبین بالاتر از محتوای تولیدی‌مان است. اگر نگاهی به شبکه‌های پریننده داشته باشیم شبکه سه، شبکه آی‌فیلم و دوران خبر جزو پرمخاطب‌های ما هستند.
رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما در پاسخ به این سؤال که چقدر بازگشت چهره‌ها در افزایش تعداد مخاطبان تأثیر داشته است، خاطرنشان کرد: از حق نگذریم تأثیر داشته است، اما به این نکته باید توجه کرد که پرمخاطب‌های ما برنامه‌هایی بدون سلبریتی‌اند «محفل» و «زندگی پس از زندگی» که حتی دکور هم ندارد. یعنی این‌طور القا نشود که برگشتن تعدادی از چهره‌ها به آن افزایش ۸ درصدی کمک کرده است؛ باز تکرار می‌کنم که حتماً تأثیر داشتند، اما از قضا پرمخاطب‌های این ایام از برنامه‌هایی هستند که سلبریتی‌محور نیستند.
شاکری‌نژاد به تغییر شاخصه‌های سنجش میزان مخاطب و اثرسنجی برنامه‌ها با توجه به اقتضائات جدید گفت: به عنوان مثال اکنون دیگر نمی‌پرسیم «آیا برنامه را دیده‌ای یا خیر؟» بلکه سوال می‌کنیم «برنامه را در چه بستری دیده‌ای؟». دقیق‌ترین نظرسنجی‌های ما نظرسنجی‌ای فصلی تبلتی ماست که سوال می‌کنیم «در فصل پاییز چند ساعت از برنامه‌های صداوسیما را دیده‌اید؟» آن‌هایی که به ما ساعت دقیق می‌دهند که چند دقیقه و ساعت در طول روز تلویزیون می‌بینند را «مخاطب رسانه ملی» محسوب می‌کنیم.
وی درباره ذائقه‌سنجی مخاطبان رسانه ملی برای مناسبت‌های خاص، گفت: ذائقه‌سنجی یا نیازسنجی برای ایام و مناسبت‌های خاص چندماه زودتر انجام می‌شود. به‌عنوان مثال از چند ماه قبل سوال می‌کنیم که مردم دوست دارند در عید نوروز چه محتوایی را از تلویزیون تماشا کنند که نتایج در اختیار معاونت سیما یا صدا قرار می‌گیرد.
۲۲۰۵۷