شناخت لایه های پوست در پاکسازی

شناخت لایه های پوست در پاکسازی

پاکسازی پوست اولین و اساسی ترین گام در هر روتین مراقبت از پوست سالم است. اما آیا می دانید چرا و چگونه این عمل ساده تا این حد اهمیت دارد؟ پاسخ در ساختار پیچیده و چند لایه ی پوست نهفته است. برای داشتن پوستی شاداب و سالم درک عمیقی از لایه های مختلف پوست و نحوه تاثیر پاکسازی بر آن ها ضروری است. پاکسازی نامناسب می تواند به سد دفاعی پوست آسیب برساند و منجر به مشکلات متعددی شود در حالی که پاکسازی صحیح سلامت و عملکرد مطلوب پوست را تضمین می کند. در این مقاله از نیکان فارمد مهر به بررسی دقیق لایه های پوست و نقش حیاتی آن ها در پاکسازی خواهیم پرداخت و روش های علمی و عملی برای پاکسازی صحیح و موثر را ارائه خواهیم داد.

تعریف و معرفی علمی پوست و لایه های آن

پوست بزرگترین عضو بدن انسان است که نقش حیاتی در حفاظت از بدن در برابر عوامل خارجی تنظیم دما حس لامسه و بسیاری عملکردهای دیگر ایفا می کند. پوست از سه لایه اصلی تشکیل شده است : اپیدرم (Epidermis) درم (Dermis) و هیپودرم (Hypodermis) یا زیرپوست. هر یک از این لایه ها ساختار و وظایف منحصربه فردی دارند که در کنار هم سلامت و زیبایی پوست را تضمین می کنند.

۱. اپیدرم (Epidermis) : لایه بیرونی و محافظ

اپیدرم بیرونی ترین لایه پوست است که مستقیماً با محیط خارجی در تماس است. این لایه نازک اما قدرتمند به عنوان اولین خط دفاعی بدن عمل می کند و از ورود عوامل بیماری زا مواد شیمیایی مضر و اشعه ماوراء بنفش خورشید جلوگیری می کند. اپیدرم خود از پنج لایه فرعی تشکیل شده است که به ترتیب از عمق به سطح عبارتند از :

• لایه بازال (Stratum Basale) : عمیق ترین لایه اپیدرم که سلول های جدید پوست به نام کراتینوسیت ها در آن تولید می شوند. ملانوسیت ها نیز در این لایه حضور دارند و مسئول تولید ملانین رنگدانه ای که از پوست در برابر اشعه UV محافظت می کند هستند.
• لایه اسپینوزوم (Stratum Spinosum) : لایه ضخیمی که از کراتینوسیت های چندوجهی تشکیل شده است. این سلول ها توسط ساختارهایی به نام دسموزوم به هم متصل شده اند که استحکام و یکپارچگی اپیدرم را حفظ می کنند. سلول های لانگرهانس نوعی سلول ایمنی نیز در این لایه یافت می شوند و نقش مهمی در سیستم ایمنی پوست ایفا می کنند.
• لایه گرانولوزوم (Stratum Granulosum) : در این لایه کراتینوسیت ها شروع به تولید کراتوهیالین می کنند ماده ای که در تشکیل سد دفاعی پوست نقش دارد. سلول ها در این لایه مسطح تر می شوند و هسته خود را از دست می دهند.
• لایه لوسیدوم (Stratum Lucidum) : یک لایه نازک و شفاف که فقط در پوست ضخیم مانند کف دست و پا دیده می شود. این لایه از سلول های مسطح و شفاف تشکیل شده است و به افزایش مقاومت پوست در برابر سایش کمک می کند.
• لایه کورنئوم (Stratum Corneum) : بیرونی ترین لایه اپیدرم و سد اصلی پوست در برابر محیط خارجی. این لایه از سلول های مرده و مسطح به نام کورنئوسیت ها تشکیل شده است که در یک ماتریکس لیپیدی قرار گرفته اند. این ساختار منحصر به فرد سد نفوذناپذیری را ایجاد می کند که از از دست دادن آب پوست جلوگیری کرده و از ورود عوامل مضر خارجی ممانعت می کند. لیپیدهای بین سلولی در این لایه شامل سرامیدها کلسترول و اسیدهای چرب آزاد هستند که نقش کلیدی در حفظ رطوبت و سلامت پوست دارند.

۲. درم (Dermis) : لایه میانی و پشتیبان

درم لایه میانی و ضخیم تر پوست است که زیر اپیدرم قرار دارد و از آن پشتیبانی می کند. درم حاوی ساختارهای مهمی مانند فیبرهای کلاژن و الاستین است که به پوست استحکام و خاصیت ارتجاعی می بخشند. همچنین عروق خونی اعصاب فولیکول های مو غدد چربی (سباسه) و غدد عرق نیز در درم قرار دارند. درم به دو لایه فرعی تقسیم می شود :

• لایه پاپیلاری (Papillary Dermis) : لایه بالایی درم که با اپیدرم در تماس است و دارای برجستگی های انگشت مانندی به نام پاپیل های پوستی است. این پاپیل ها سطح تماس بین اپیدرم و درم را افزایش داده و تبادل مواد مغذی و اکسیژن را بهبود می بخشند. لایه پاپیلاری حاوی مویرگ های خونی و پایانه های عصبی حسی است.
• لایه رتیکولار (Reticular Dermis) : لایه عمیق تر و ضخیم تر درم که بخش اعظم آن را تشکیل می دهد. این لایه از فیبرهای کلاژن متراکم و ضخیم و فیبرهای الاستین تشکیل شده است که به پوست استحکام و انعطاف پذیری می بخشند. فیبروبلاست ها سلول های اصلی درم مسئول تولید کلاژن و الاستین هستند.

۳. هیپودرم (Hypodermis) یا زیرپوست : لایه زیرین و ذخیره انرژی

هیپودرم عمیق ترین لایه پوست است که زیر درم قرار دارد و پوست را به ساختارهای زیرین مانند عضلات و استخوان ها متصل می کند. هیپودرم عمدتاً از بافت چربی تشکیل شده است که به عنوان عایق حرارتی عمل کرده و ذخیره انرژی بدن را فراهم می کند. همچنین هیپودرم حاوی عروق خونی بزرگ تر و اعصاب است. ضخامت هیپودرم در نواحی مختلف بدن و بین افراد متفاوت است و نقش مهمی در شکل دهی بدن ایفا می کند.

اهمیت شناخت لایه های پوست در پاکسازی

شناخت دقیق لایه های پوست و عملکرد آن ها کلید اصلی برای درک اهمیت پاکسازی صحیح و انتخاب روش های مناسب برای مراقبت از پوست است. پاکسازی پوست صرفاً زدودن آلودگی و آرایش از سطح پوست نیست بلکه فرآیندی پیچیده تر است که باید با توجه به ساختار و نیازهای هر لایه از پوست انجام شود.

پاکسازی نامناسب می تواند به لایه های مختلف پوست آسیب برساند و منجر به مشکلات متعددی شود :

• آسیب به لایه کورنئوم : استفاده از پاک کننده های بیش از حد قوی و خشن اسکراب های زبر و شستشوی بیش از حد می تواند به سد دفاعی پوست آسیب برساند. این امر منجر به از دست دادن رطوبت پوست (TEWL) خشکی التهاب حساسیت و تحریک پذیری پوست می شود. همچنین آسیب به سد دفاعی پوست آن را در برابر نفوذ عوامل بیماری زا و آلودگی های محیطی آسیب پذیرتر می کند.
• تحریک درم : پاک کننده های حاوی مواد شیمیایی تند عطرها و رنگ های مصنوعی می توانند درم را تحریک کرده و منجر به التهاب قرمزی و خارش پوست شوند. در بلندمدت تحریک مداوم درم می تواند به تخریب کلاژن و الاستین و پیری زودرس پوست منجر شود.
• اختلال در عملکرد غدد چربی : پاک کننده های بیش از حد خشک کننده می توانند غدد چربی را تحریک کرده و منجر به تولید بیش از حد سبوم (چربی پوست) شوند. این امر می تواند پوست چرب تر شده و احتمال بروز آکنه را افزایش دهد. از سوی دیگر پاکسازی ناکافی نیز می تواند منجر به تجمع چربی و آلودگی در منافذ پوست و ایجاد جوش های سرسیاه و سرسفید شود.

پاکسازی صحیح با در نظر گرفتن ساختار و نیازهای لایه های پوست مزایای بسیاری برای سلامت و زیبایی پوست دارد :

• حفظ سلامت سد دفاعی پوست : استفاده از پاک کننده های ملایم و pH متعادل شستشوی صحیح و ملایم و مرطوب سازی پوست پس از پاکسازی به حفظ سلامت سد دفاعی پوست کمک می کند. این امر از از دست دادن رطوبت پوست جلوگیری کرده و پوست را در برابر عوامل مضر خارجی محافظت می کند.
• پاکسازی موثر منافذ پوست : پاکسازی صحیح به باز کردن منافذ پوست از آلودگی چربی و سلول های مرده کمک می کند. این امر از ایجاد جوش های سرسیاه و سرسفید و آکنه پیشگیری می کند و به بهبود ظاهر و بافت پوست کمک می کند.
• آماده سازی پوست برای محصولات مراقبتی : پاکسازی پوست آن را برای جذب بهتر محصولات مراقبتی بعدی مانند سرم ها کرم ها و مرطوب کننده ها آماده می کند. پوست پاکیزه مواد موثره محصولات مراقبتی را به طور موثرتری جذب کرده و اثربخشی آن ها را افزایش می دهد.
• بهبود گردش خون و اکسیژن رسانی به پوست : ماساژ ملایم پوست در حین پاکسازی می تواند به بهبود گردش خون و اکسیژن رسانی به سلول های پوست کمک کند. این امر به شادابی طراوت و سلامت پوست کمک می کند.

علائم و نشانه های آسیب به لایه های پوست ناشی از پاکسازی نامناسب

آسیب به لایه های پوست ناشی از پاکسازی نامناسب می تواند با علائم و نشانه های مختلفی بروز کند که بسته به نوع پوست شدت آسیب و لایه آسیب دیده متفاوت است. برخی از شایع ترین علائم و نشانه های آسیب پوستی ناشی از پاکسازی نامناسب عبارتند از :

• خشکی و کم آبی پوست : یکی از شایع ترین علائم آسیب به سد دفاعی پوست ناشی از پاکسازی نامناسب خشکی و کم آبی پوست است. پوست خشک و کم آب کشیده زبر و پوسته پوسته به نظر می رسد و ممکن است خارش و سوزش نیز داشته باشد.
• قرمزی و التهاب پوست : استفاده از پاک کننده های تند اسکراب های زبر و شستشوی بیش از حد می تواند منجر به قرمزی و التهاب پوست شود. پوست ملتهب حساس و تحریک پذیر شده و ممکن است احساس سوزش و گرما داشته باشد.
• حساسیت و تحریک پذیری پوست : آسیب به سد دفاعی پوست آن را حساس تر و تحریک پذیرتر می کند. پوست حساس به راحتی به عوامل خارجی مانند محصولات مراقبتی مواد آرایشی آب و هوا و آلودگی های محیطی واکنش نشان می دهد و دچار قرمزی خارش سوزش و التهاب می شود.
• افزایش چربی پوست : در برخی موارد پاکسازی بیش از حد و استفاده از پاک کننده های خشک کننده می تواند منجر به تولید بیش از حد چربی پوست شود. پوست در پاسخ به خشکی ناشی از پاکسازی نامناسب چربی بیشتری تولید می کند تا رطوبت از دست رفته را جبران کند. این امر می تواند پوست را چرب تر کرده و احتمال بروز آکنه را افزایش دهد.
• بروز آکنه و جوش : پاکسازی نامناسب می تواند منجر به تجمع چربی آلودگی و سلول های مرده در منافذ پوست شده و زمینه را برای رشد باکتری های مولد آکنه فراهم کند. همچنین آسیب به سد دفاعی پوست می تواند التهاب را افزایش داده و تشدید آکنه را به دنبال داشته باشد.
• پوسته پوسته شدن و فلسی شدن پوست : آسیب به سد دفاعی پوست و خشکی ناشی از پاکسازی نامناسب می تواند منجر به پوسته پوسته شدن و فلسی شدن پوست شود. پوست خشک و آسیب دیده سلول های مرده را به درستی دفع نمی کند و لایه های ضخیم و پوسته پوسته ای روی سطح پوست ایجاد می شود.
• کدری و تیرگی پوست : پاکسازی نامناسب و تجمع سلول های مرده روی سطح پوست می تواند باعث کدری و تیرگی پوست شود. پوست سالم و شاداب دارای سطحی صاف و یکدست است که نور را به خوبی منعکس می کند. اما تجمع سلول های مرده و خشکی سطح پوست را ناهموار کرده و باعث کاهش درخشندگی و شفافیت پوست می شود.

روش های تشخیص علمی و پزشکی آسیب های پوستی ناشی از پاکسازی

تشخیص آسیب های پوستی ناشی از پاکسازی نامناسب معمولاً بر اساس معاینه بالینی پوست و شرح حال بیمار انجام می شود. متخصص پوست با بررسی دقیق پوست و پرسیدن سوالاتی درباره روتین مراقبت از پوست نوع محصولات مورد استفاده و علائم و نشانه های بیمار می تواند به تشخیص درست برسد. در برخی موارد ممکن است از روش های تشخیصی تکمیلی نیز استفاده شود :

• معاینه بالینی : متخصص پوست با بررسی ظاهری پوست به دنبال علائم و نشانه های آسیب پوستی ناشی از پاکسازی نامناسب می گردد. قرمزی خشکی پوسته پوسته شدن التهاب حساسیت و تحریک پذیری پوست از جمله مواردی هستند که در معاینه بالینی مورد توجه قرار می گیرند.
• شرح حال بیمار : متخصص پوست از بیمار درباره روتین مراقبت از پوست نوع پاک کننده ها و محصولات مورد استفاده دفعات شستشو روش های پاکسازی و علائم و نشانه های پوستی سوال می پرسد. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا علت احتمالی آسیب پوستی را شناسایی کند.
• دستگاه های ارزیابی پوست : در برخی موارد ممکن است از دستگاه های ارزیابی پوست برای اندازه گیری رطوبت پوست میزان چربی پوست pH پوست و عملکرد سد دفاعی پوست استفاده شود. این دستگاه ها می توانند اطلاعات دقیق تری درباره وضعیت پوست ارائه دهند و به تشخیص و پیگیری درمان کمک کنند.
• تست های آلرژی : اگر پزشک به آلرژی به مواد موجود در محصولات پاک کننده مشکوک باشد ممکن است تست های آلرژی را تجویز کند. این تست ها به شناسایی مواد آلرژی زا کمک می کنند و از بروز واکنش های آلرژیک در آینده جلوگیری می کنند.
• بیوپسی پوست (در موارد نادر) : در موارد بسیار نادر و پیچیده ممکن است بیوپسی پوست برای بررسی میکروسکوپی بافت پوست و تشخیص دقیق تر آسیب های پوستی انجام شود. بیوپسی پوست معمولاً در مواردی که تشخیص قطعی با روش های دیگر امکان پذیر نباشد و یا برای رد سایر بیماری های پوستی انجام می شود.

روش های درمانی آسیب های پوستی ناشی از پاکسازی نامناسب

درمان آسیب های پوستی ناشی از پاکسازی نامناسب بر ترمیم سد دفاعی پوست کاهش التهاب و رطوبت رسانی به پوست تمرکز دارد. روش های درمانی بسته به شدت آسیب و علائم بیمار متفاوت است و ممکن است شامل موارد زیر باشد :

۱. درمان های موضعی (دارویی و بالینی) :

• مرطوب کننده های ترمیم کننده سد دفاعی پوست : استفاده از مرطوب کننده های حاوی سرامیدها اسید هیالورونیک گلیسیرین اسکوالان و سایر مواد ترمیم کننده سد دفاعی پوست برای بازسازی و تقویت سد دفاعی پوست کاهش از دست دادن رطوبت پوست و بهبود خشکی پوست ضروری است.
• کرم های ضدالتهاب موضعی : در صورت وجود التهاب و قرمزی پوست ممکن است پزشک کرم های ضدالتهاب موضعی مانند کورتیکواستروئیدهای موضعی با دوز پایین را برای مدت کوتاهی تجویز کند. استفاده از این کرم ها باید تحت نظر پزشک باشد و از مصرف طولانی مدت آن ها خودداری شود.
• ترمیم کننده های پوستی : استفاده از کرم ها و پمادهای ترمیم کننده پوست حاوی موادی مانند پانتنول آلانتوئین عصاره های گیاهی التیام بخش می تواند به تسریع روند ترمیم پوست آسیب دیده کمک کند.
• پاک کننده های ملایم و غیرصابونی (Syndet) : در دوران درمان استفاده از پاک کننده های ملایم و غیرصابونی (Syndet) که فاقد مواد صابونی قوی و تحریک کننده هستند توصیه می شود. این پاک کننده ها به حفظ رطوبت طبیعی پوست کمک کرده و از آسیب بیشتر به سد دفاعی پوست جلوگیری می کنند.
• درمان های کلینیکی : در برخی موارد ممکن است پزشک درمان های کلینیکی مانند هیدرودرم ابریژن میکرونیدلینگ و لیزر درمانی را برای ترمیم و بازسازی پوست آسیب دیده توصیه کند. این درمان ها باید توسط متخصص پوست و در کلینیک های معتبر انجام شوند.

۲. راهکارهای خانگی و توصیه های سبک زندگی :

• پرهیز از پاکسازی تهاجمی : در دوران درمان باید از پاکسازی تهاجمی پوست استفاده از اسکراب های زبر لیف های خشن و شستشوی بیش از حد پوست خودداری شود.
• شستشوی ملایم پوست : پوست را با آب ولرم (نه داغ) و پاک کننده ملایم به آرامی بشویید و از مالش شدید پوست خودداری کنید.
• خشک کردن ملایم پوست : پس از شستشو پوست را با یک حوله نرم و تمیز به آرامی خشک کنید و از کشیدن حوله روی پوست خودداری کنید.
• استفاده از کمپرس سرد : در صورت وجود التهاب و قرمزی پوست استفاده از کمپرس سرد می تواند به تسکین التهاب و کاهش قرمزی کمک کند.
• اجتناب از محصولات تحریک کننده : در دوران درمان از استفاده از محصولات مراقبتی و آرایشی حاوی مواد تحریک کننده مانند الکل عطر رنگ های مصنوعی و اسانس های قوی خودداری کنید.
• تغذیه سالم و متعادل : تغذیه سالم و متعادل نقش مهمی در سلامت پوست دارد. مصرف میوه ها سبزیجات غلات کامل و پروتئین های بدون چربی به بهبود سلامت پوست کمک می کند.
• مصرف آب کافی : مصرف آب کافی به حفظ رطوبت پوست از درون کمک می کند. روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید.
• محافظت از پوست در برابر آفتاب : استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF مناسب در تمام فصول سال برای محافظت از پوست در برابر اشعه مضر UV ضروری است. اشعه UV می تواند التهاب پوست را تشدید کرده و روند ترمیم پوست را کندتر کند.

راهکارهای پیشگیری و اقدامات لازم برای پاکسازی صحیح پوست

پیشگیری همواره بهتر از درمان است. با رعایت نکات زیر می توانید از آسیب به لایه های پوست ناشی از پاکسازی نامناسب پیشگیری کرده و سلامت و شادابی پوست خود را حفظ کنید :

• شناخت نوع پوست : نوع پوست خود (خشک چرب مختلط حساس) را بشناسید و محصولات پاک کننده و مراقبتی مناسب با نوع پوست خود را انتخاب کنید.
• انتخاب پاک کننده مناسب : از پاک کننده های ملایم و غیرصابونی (Syndet) با pH متعادل استفاده کنید. از پاک کننده های بیش از حد قوی و خشن صابون های قلیایی و اسکراب های زبر خودداری کنید.
• شستشوی ملایم و صحیح پوست : پوست را روزی دو بار (صبح و شب) با آب ولرم و پاک کننده ملایم به آرامی بشویید. از شستشوی بیش از حد پوست و مالش شدید پوست خودداری کنید.
• پاک کردن آرایش قبل از خواب : هرگز با آرایش به رختخواب نروید. قبل از خواب آرایش خود را با پاک کننده آرایش مناسب به طور کامل پاک کنید.
• استفاده از مرطوب کننده پس از پاکسازی : بلافاصله پس از پاکسازی پوست از مرطوب کننده مناسب نوع پوست خود استفاده کنید تا رطوبت پوست حفظ شود و سد دفاعی پوست تقویت شود.
• پرهیز از اسکراب های خشن و شیمیایی قوی : استفاده از اسکراب های خشن و لایه بردارهای شیمیایی قوی را محدود کنید و در صورت استفاده از محصولات ملایم تر و با دفعات کمتر استفاده کنید.
• تست حساسیت محصولات جدید : قبل از استفاده از هر محصول جدید مراقبت از پوست تست حساسیت را روی ناحیه کوچکی از پوست (مانند پشت گوش یا داخل بازو) انجام دهید و ۲۴ ساعت صبر کنید. در صورت عدم بروز واکنش آلرژیک می توانید از محصول استفاده کنید.
• مشاوره با متخصص پوست : در صورت داشتن پوست حساس مشکلات پوستی و یا عدم اطمینان از انتخاب محصولات مناسب با متخصص پوست مشورت کنید. متخصص پوست می تواند با توجه به نوع پوست و نیازهای شما روتین مراقبت از پوست مناسب را توصیه کند.

نتیجه گیری علمی و کاربردی

شناخت لایه های پوست و عملکرد آن ها بنیان اصلی مراقبت صحیح از پوست است. پاکسازی پوست به عنوان اولین گام در روتین مراقبت از پوست نقش حیاتی در حفظ سلامت و زیبایی پوست ایفا می کند. پاکسازی نامناسب می تواند به لایه های مختلف پوست آسیب رسانده و منجر به مشکلات متعددی از جمله خشکی التهاب حساسیت آکنه و پیری زودرس پوست شود. در مقابل پاکسازی صحیح و ملایم با حفظ سلامت سد دفاعی پوست پاکسازی موثر منافذ پوست و آماده سازی پوست برای محصولات مراقبتی به سلامت شادابی و جوانی پوست کمک می کند.

برای داشتن پوستی سالم و زیبا لازم است نوع پوست خود را بشناسید پاک کننده های مناسب و ملایم را انتخاب کنید روش های صحیح پاکسازی را رعایت کنید و از آسیب رساندن به سد دفاعی پوست خودداری کنید. در صورت بروز مشکلات پوستی ناشی از پاکسازی نامناسب به متخصص پوست مراجعه کنید تا تشخیص صحیح و درمان مناسب را دریافت کنید. با مراقبت آگاهانه و اصولی از پوست خود می توانید از زیبایی و سلامت آن برای سال های طولانی لذت ببرید.

پرسش و پاسخ های متداول

۱. آیا پاکسازی بیش از حد پوست ضرر دارد؟

بله پاکسازی بیش از حد پوست بسیار مضر است. شستشوی بیش از حد پوست به خصوص با پاک کننده های قوی و خشن می تواند به سد دفاعی پوست آسیب برساند رطوبت طبیعی پوست را از بین ببرد و منجر به خشکی التهاب حساسیت و تحریک پذیری پوست شود. همچنین پاکسازی بیش از حد می تواند غدد چربی را تحریک کرده و باعث تولید بیش از حد چربی پوست و ایجاد آکنه شود. توصیه می شود پوست را روزی دو بار (صبح و شب) با پاک کننده ملایم بشویید و از شستشوی بیش از حد آن خودداری کنید.

۲. چه نوع پاک کننده ای برای پوست خشک مناسب است؟

برای پوست خشک استفاده از پاک کننده های بسیار ملایم و غیرصابونی (Syndet) با بافت کرمی یا روغنی توصیه می شود. این پاک کننده ها باید فاقد مواد صابونی قوی الکل عطر و رنگ های مصنوعی باشند. پاک کننده های حاوی مرطوب کننده ها و روغن های طبیعی مانند روغن جوجوبا روغن بادام شیرین و سرامیدها برای پوست خشک بسیار مناسب هستند. از استفاده از پاک کننده های کف کننده و ژلی برای پوست خشک خودداری کنید زیرا این پاک کننده ها معمولاً خشک کننده تر هستند.

۳. آیا اسکراب کردن پوست هر روز توصیه می شود؟

خیر اسکراب کردن پوست هر روز به هیچ عنوان توصیه نمی شود. اسکراب کردن بیش از حد پوست می تواند به سد دفاعی پوست آسیب برساند پوست را تحریک و حساس کند و منجر به التهاب و قرمزی پوست شود. اسکراب کردن باید به صورت محدود و با احتیاط انجام شود. برای پوست های معمولی و چرب اسکراب کردن ۱ تا ۲ بار در هفته با اسکراب های ملایم توصیه می شود. برای پوست های خشک و حساس اسکراب کردن بسیار محدود و با اسکراب های بسیار ملایم و با فاصله زمانی بیشتر توصیه می شود و یا حتی ممکن است اصلاً توصیه نشود.

تأکید مهم : اطلاعات ارائه شده در این مقاله جنبه عمومی داشته و جایگزین نظر متخصص پوست نیست. در صورت داشتن هرگونه مشکل پوستی توصیه می شود به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.