۵ اشتباه رایج در ترخیص کالا که باید از آن ها اجتناب کنید

 حالا چرا اینقدر مطمئنم که این اشتباهات رایجه؟ چون خودم همه شونو تجربه کردم! آره درست خوندید. منم مثل خیلی از شماها اول کار که بودم کلی ضرر دادم و وقتم تلف شد فقط به خاطر اینکه یه سری چیزای ساده رو نمی دونستم یا جدی نگرفته بودم.

یادمه اولین باری که می خواستم یه محموله کوچیک قطعات کامپیوتر از چین وارد کنم فکر می کردم همه چی رو بلدم. چهار تا فرم ساده بود دیگه مگه چقدر سخت بود؟ اما درست وقتی بار رسید گمرک تازه فهمیدم چه کلاهی سرم رفته! مدارک ناقص کد تعرفه اشتباه ارزش گذاری غلط… نگم براتون که چه بلایی سرم اومد! کلی جریمه و هزینه انبارداری دادم آخرشم با کلی تاخیر تونستم بارمو ترخیص کنم.

از اون روز به بعد تصمیم گرفتم دیگه اشتباهاتمو تکرار نکنم و از تجربه هام درس بگیرم. حالا بعد از چند سال بالا و پایین می تونم بگم یه کم و کاستی تو این کار استاد شدم. برای همین اینجام تا تجربه هامو با شما به اشتراک بذارم و نذارم شما همون گندایی رو بزنید که من زدم!

پس اگه شما هم تاجرید واردکننده یا صادرکننده اید یا حتی فقط کنجکاوید که بدونید پشت پرده ترخیص کالا چه خبره این مقاله رو از دست ندید. مطمئنم کلی نکته به درد بخور توش پیدا می کنید که می تونه کلی از هزینه هاتون کم کنه و سرعت کارتون رو بیشتر کنه.

اصلا ترخیص کالا یعنی چی؟ (به زبون آدمیزاد!)

بیاید اول از همه یه تعریف خودمونی از ترخیص کالا داشته باشیم. ترخیص کالا به زبون ساده یعنی گرفتن مجوز ورود یا خروج کالا از گمرک. فرض کنید شما یه بار از خارج از کشور خریدید و حالا بارتون رسیده لب مرز. برای اینکه بتونید بارتون رو ببرید انبارتون باید یه سری مراحل قانونی رو طی کنید و مجوزهای لازم رو از گمرک بگیرید. به این مراحل میگن ترخیص کالا. البته اینجا بهتر توضیح داده میتونی بخونی از لینکش.

حالا این مراحل قانونی چیا هستن؟ خب خیلی خلاصه بخوام بگم شامل این چیزا میشه :

• ارائه مدارک : شامل فاکتور خرید پکینگ لیست بارنامه گواهی مبدا و یه عالمه مدرک دیگه که بسته به نوع کالا و کشور مبدا و مقصد فرق می کنه.
• تعیین ارزش کالا : گمرک باید ارزش کالای شما رو مشخص کنه تا بتونه حقوق گمرکی و مالیات رو حساب کنه.
• پرداخت حقوق گمرکی و مالیات : باید پول مالیات و عوارض گمرکی رو بریزید به حساب دولت.
• بازرسی کالا : گاهی وقتا گمرک تصمیم می گیره بار شما رو بازرسی کنه تا مطمئن بشه همه چی درست و قانونیه.
• صدور مجوز ترخیص : اگه همه مراحل بالا رو به درستی انجام بدید و مشکلی نباشه گمرک مجوز ترخیص رو صادر می کنه و شما می تونید بارتون رو ببرید.

البته این فقط یه خلاصه خیلی ساده بود. واقعیتش اینه که ترخیص کالا می تونه خیلی پیچیده تر از این حرفا باشه مخصوصاً اگه اولین بارتونه یا با کالاهای خاص و قوانین پیچیده سروکار دارید. همین پیچیدگی هاست که باعث میشه خیلی ها تو این مسیر اشتباه کنن و به دردسر بیفتن.

داستان های ترسناک ترخیص کالا (که ممکنه برای شما هم اتفاق بیفته!)

قبل از اینکه بریم سراغ اشتباهات رایج بذارید چند تا داستان واقعی از بدبیاری های ترخیص کالا براتون تعریف کنم. این داستان ها رو از دوستام همکارام و حتی از خود گمرکی ها شنیدم. مطمئنم خوندنشون براتون خالی از لطف نیست و شاید یه کم هم بترسید و بیشتر حواستون رو جمع کنید!

• داستان اول : بار توقیف شده به خاطر یه برچسب کوچیک! یه بنده خدایی یه محموله بزرگ لباس از ترکیه وارد کرده بود. همه مدارکش درست و حسابی همه چی اوکی. اما وقتی بار رسید گمرک یهو گیر دادن که چرا روی یه سری از لباس ها برچسب “Made in Turkey” نخورده! آقا هرچی قسم و آیه که اینا اشتباه چاپی بوده ما خودمون برچسب می زنیم قبول نکردن که نکردن! بار رو توقیف کردن و گفتن باید برگرده ترکیه! آخرش با کلی التماس و پول خرج کردن تونستن قضیه رو یه جوری ماست مالی کنن و بار رو ترخیص کنن.
• داستان دوم : جریمه سنگین به خاطر یه کد تعرفه غلط! یه شرکت بازرگانی یه محموله قطعات الکترونیکی از چین وارد کرده بود. کد تعرفه رو خودشون زده بودن و فکر می کردن درسته. اما گمرک بعد از بررسی فهمید که کد تعرفه اشتباهه و باید یه کد تعرفه دیگه بزنن که حقوق گمرکی اش خیلی بیشتره! نه تنها مجبور شدن مابه التفاوت حقوق گمرکی رو پرداخت کنن بلکه یه جریمه سنگین هم خوردن به خاطر اظهار خلاف واقع! میگن نزدیک بود شرکت ورشکست بشه!
• داستان سوم : بار فاسد شده تو انبار گمرک! یه واردکننده بدبخت یه محموله بزرگ میوه و سبزیجات از جنوب ایران به روسیه صادر کرده بود. همه کاراشو درست انجام داده بود اما یه مشکلی تو حمل و نقل پیش اومد و بار دیر رسید گمرک روسیه. اونجا هم به خاطر یه سری بروکراسی های الکی بار چند روز تو انبار گمرک موند و فاسد شد! نه تنها بار از بین رفت بلکه کلی خسارت هم خورد به خاطر از دست دادن بازار و بدقولی به مشتری!

اینا فقط چند تا مثال کوچیک بودن از اتفاقاتی که ممکنه تو ترخیص کالا بیفته. شاید فکر کنید اینا اتفاقات خیلی نادری هستن و برای شما پیش نمیاد. اما باور کنید تو این کار هیچ چیز بعید نیست! اگه حواستون جمع نباشه و اشتباه کنید ممکنه شما هم یکی از قربانیان این داستان های ترسناک باشید!

اشتباه شماره ۱ : بازی با مدارک بازی با آینده! (اهمیت مدارک درست و کامل)

خب بعد از این مقدمه ترسناک بریم سراغ اصل مطلب و اولین اشتباه رایج تو ترخیص کالا : ناقص بودن یا اشتباه بودن مدارک.

باور کنید یا نه خیلی از مشکلات ترخیص کالا از همین جا شروع میشه. خیلی از واردکننده ها و صادرکننده ها فکر می کنن مدارک چیز پیش پا افتاده ای هستن و زیاد مهم نیستن. اما واقعیت اینه که مدارک حکم کلید ورود به دنیای تجارت بین الملل رو دارن! اگه مدارکتون درست و کامل نباشه گمرک اصلاً به حرفتون گوش نمیده و بارتون رو ترخیص نمی کنه.

حالا چه مدارکی معمولاً تو ترخیص کالا مورد نیاز هستن؟ بسته به نوع کالا کشور مبدا و مقصد و قوانین گمرکی مدارک مورد نیاز می تونه متفاوت باشه. اما به طور کلی مدارک اصلی که همیشه لازم دارید اینا هستن :

• فاکتور تجاری (Commercial Invoice) : این فاکتور رو فروشنده کالا صادر می کنه و شامل اطلاعاتی مثل اسم فروشنده و خریدار شرح کالا تعداد و مقدار کالا قیمت واحد و قیمت کل شرایط پرداخت و حمل و نقل و … میشه. خیلی مهمه که اطلاعات فاکتور با اطلاعات سایر مدارک مطابقت داشته باشه.
• پکینگ لیست (Packing List) : این لیست جزئیات بسته بندی کالا رو نشون میده مثل تعداد بسته ها وزن و ابعاد هر بسته محتویات هر بسته و … . پکینگ لیست به گمرک کمک می کنه تا بتونه کالا رو به درستی شناسایی کنه و بازرسی کنه.
• بارنامه (Bill of Lading or Air Waybill) : این مدرک توسط شرکت حمل و نقل صادر میشه و نشون میده که کالا تحویل شرکت حمل و نقل شده و داره به سمت مقصد حمل میشه. بارنامه سند مالکیت کالا هم محسوب میشه و برای ترخیص کالا خیلی مهمه.
• گواهی مبدا (Certificate of Origin) : این گواهی نشون میده که کالا در کدوم کشور تولید شده. گواهی مبدا برای تعیین تعرفه های گمرکی و استفاده از توافقنامه های تجاری خیلی مهمه. مثلاً اگه شما کالایی از یه کشوری وارد کنید که با ایران توافقنامه تجاری داره ممکنه بتونید از تخفیف های گمرکی استفاده کنید به شرطی که گواهی مبدا معتبر داشته باشید.
• مجوزهای واردات/صادرات (Import/Export Licenses) : بسته به نوع کالا ممکنه نیاز به مجوزهای خاصی از سازمان های دولتی داشته باشید. مثلاً برای واردات مواد غذایی ممکنه نیاز به مجوز از سازمان غذا و دارو داشته باشید. قبل از هر کاری حتماً بررسی کنید که کالای شما نیاز به مجوز خاصی داره یا نه.
• بیمه نامه (Insurance Policy) : بیمه نامه برای جبران خسارات احتمالی در حین حمل و نقل کالا لازمه. البته بیمه نامه جزو مدارک اجباری ترخیص کالا نیست اما خیلی توصیه میشه که برای کالاهاتون بیمه بگیرید مخصوصاً اگه ارزش کالاهاتون زیاد باشه.

اینا فقط یه لیست کلی از مدارک مورد نیاز بودن. بازم میگم بسته به شرایط ممکنه مدارک دیگه ای هم لازم باشه. بهترین کار اینه که قبل از هر کاری با یه کارشناس ترخیص کالا مشورت کنید و لیست دقیق مدارک مورد نیاز رو ازش بگیرید.

تجربه شخصی من : یادمه یه بار می خواستم یه محموله پارچه از هند وارد کنم. همه مدارکم آماده بود به جز گواهی مبدا. فکر می کردم گواهی مبدا زیاد مهم نیست و میشه بعداً هم گرفت. اما وقتی بار رسید گمرک بهم گفتن بدون گواهی مبدا نمی تونم از تخفیف های گمرکی استفاده کنم و باید حقوق گمرکی کامل رو پرداخت کنم! کلی ضرر کردم فقط به خاطر یه گواهی مبدا ساده که اگه همون اول پیگیری می کردم خیلی راحت می تونستم بگیرم.

راه حل عملی

• لیست مدارک مورد نیاز رو از قبل تهیه کنید : قبل از اینکه بارتون رو ارسال کنید با یه کارشناس ترخیص کالا مشورت کنید و لیست دقیق مدارک مورد نیاز رو بگیرید.
• مدارک رو به دقت بررسی کنید : قبل از ارائه مدارک به گمرک همه شونو به دقت بررسی کنید و مطمئن بشید که اطلاعات همه شون با هم مطابقت داره و هیچ نقصی نداره.
• مدارک رو به موقع تهیه کنید : سعی کنید مدارک رو تا جایی که میشه زودتر تهیه کنید و منتظر لحظه آخر نمونید. بعضی از مدارک مثل گواهی مبدا ممکنه زمان بر باشن و اگه دیر اقدام کنید ممکنه به مشکل بخورید.
• یه کپی از همه مدارک رو نگه دارید : قبل از اینکه مدارک اصلی رو به گمرک تحویل بدید یه کپی از همه شون برای خودتون نگه دارید. اینجوری اگه مدارک اصلی گم بشن یا مشکلی براشون پیش بیاد حداقل یه کپی ازشون دارید.

اشتباه شماره ۲ : کد تعرفه رو دست کم نگیر! (اهمیت انتخاب کد تعرفه درست)

اشتباه رایج بعدی که خیلی ها تو ترخیص کالا مرتکب میشن انتخاب کد تعرفه اشتباه برای کالاهاشونه.

کد تعرفه (HS Code) یه کد بین المللی استاندارد برای طبقه بندی کالاهاست که تو همه کشورهای دنیا استفاده میشه. این کد برای تعیین حقوق گمرکی مالیات ها محدودیت ها و ممنوعیت های واردات و صادرات کالاها خیلی مهمه. هر کالایی تو دنیا یه کد تعرفه منحصر به فرد داره که باید به درستی تعیین بشه.

مشکل اینجاست که پیدا کردن کد تعرفه درست برای بعضی از کالاها اصلاً کار آسونی نیست. کتاب تعرفه های گمرکی خیلی قطوره و پر از اصطلاحات تخصصی و پیچیده ست. خیلی از واردکننده ها و صادرکننده ها حوصله ندارن این کتاب رو ورق بزنن و سعی می کنن یه کد تعرفه سرسری و دم دستی پیدا کنن و بزنن. غافل از اینکه انتخاب کد تعرفه اشتباه می تونه عواقب خیلی بدی داشته باشه!

عواقب انتخاب کد تعرفه اشتباه

• پرداخت حقوق گمرکی بیشتر : اگه کد تعرفه اشتباهی رو انتخاب کنید که حقوق گمرکی اش بیشتر از کد تعرفه واقعی باشه مجبور میشید پول بیشتری به گمرک پرداخت کنید.
• پرداخت حقوق گمرکی کمتر و جریمه : اگه کد تعرفه اشتباهی رو انتخاب کنید که حقوق گمرکی اش کمتر از کد تعرفه واقعی باشه گمرک بعد از بررسی متوجه میشه و نه تنها مجبور میشید مابه التفاوت حقوق گمرکی رو پرداخت کنید بلکه یه جریمه سنگین هم می خورید به خاطر اظهار خلاف واقع.
• توقیف کالا : در بعضی موارد اگه گمرک تشخیص بده که شما عمداً کد تعرفه اشتباه رو انتخاب کردید ممکنه کالای شما رو توقیف کنه و حتی به عنوان قاچاق باهاتون برخورد کنه!
• تاخیر در ترخیص کالا : اگه کد تعرفه اشتباه باشه گمرک برای بررسی بیشتر و تعیین کد تعرفه درست ممکنه بار شما رو بیشتر نگه داره و باعث تاخیر در ترخیص بشه.

تجربه شخصی من : یه بار می خواستم یه محموله دستگاه های تصفیه آب وارد کنم. کد تعرفه رو خودم از تو اینترنت پیدا کردم و فکر می کردم درسته. اما وقتی بار رسید گمرک کارشناس گمرک گفت کد تعرفه اشتباهه و باید یه کد تعرفه دیگه بزنم که حقوق گمرکی اش خیلی بیشتره! کلی بحث و جدل کردیم اما آخرش مجبور شدم کد تعرفه رو عوض کنم و پول بیشتری بدم. اون روز فهمیدم که هیچ وقت نباید کد تعرفه رو سرسری گرفت!

راه حل عملی

• از کارشناس ترخیص کالا کمک بگیرید : بهترین و مطمئن ترین راه برای پیدا کردن کد تعرفه درست کمک گرفتن از یه کارشناس ترخیص کالا متخصص و باتجربه است. کارشناس ترخیص کالا به کتاب تعرفه ها مسلطه و می تونه به راحتی کد تعرفه درست رو برای کالای شما پیدا کنه.
• از ابزارهای آنلاین جستجوی کد تعرفه استفاده کنید : یه سری سایت ها و ابزارهای آنلاین هستن که می تونن به شما تو پیدا کردن کد تعرفه کمک کنن. البته این ابزارها همیشه دقیق نیستن و باید با احتیاط ازشون استفاده کنید. یکی از این ابزارها سایت سامانه جامع تجارت هست که بخش جستجوی تعرفه داره.
• به شرح کالا در کتاب تعرفه ها دقت کنید : وقتی دارید تو کتاب تعرفه ها دنبال کد تعرفه می گردید فقط به اسم کالا اکتفا نکنید. به شرح کالا و مشخصات فنی اون هم دقت کنید و مطمئن بشید که کد تعرفه ای که انتخاب کردید دقیقاً با کالای شما مطابقت داره.
• اگه شک دارید استعلام بگیرید : اگه هنوز شک دارید که کد تعرفه ای که پیدا کردید درسته یا نه می تونید از گمرک استعلام بگیرید. برای استعلام باید نمونه کالا و مشخصات فنی اون رو به گمرک ارائه بدید تا گمرک کد تعرفه درست رو براتون تعیین کنه.

اشتباه شماره ۳ : ارزش گذاری نه کم نه زیاد دقیق! (اهمیت ارزش گذاری صحیح کالا)

سومین اشتباه رایج تو ترخیص کالا ارزش گذاری غلط کالاست.

ارزش گذاری کالا یعنی تعیین ارزش گمرکی کالا برای محاسبه حقوق گمرکی و مالیات ها. گمرک برای ارزش گذاری کالا از روش های مختلفی استفاده می کنه که تو قوانین گمرکی مشخص شده. یکی از رایج ترین روش ها روش ارزش معاملاتی هست که بر اساس قیمت واقعی کالا در فاکتور خرید تعیین میشه.

مشکل اینجاست که بعضی از واردکننده ها و صادرکننده ها فکر می کنن اگه ارزش کالا رو تو فاکتور کمتر از قیمت واقعی نشون بدن می تونن حقوق گمرکی کمتری پرداخت کنن. یا برعکس بعضی ها فکر می کنن اگه ارزش کالا رو بیشتر از قیمت واقعی نشون بدن می تونن وام بیشتری از بانک بگیرن یا اعتبار بیشتری کسب کنن. اما هر دو این کارا اشتباهه و می تونه عواقب بدی داشته باشه!

عواقب ارزش گذاری غلط کالا :

• کم اظهاری ارزش و جریمه : اگه گمرک متوجه بشه که شما ارزش کالا رو کمتر از قیمت واقعی اظهار کردید (کم اظهاری) نه تنها مجبور میشید مابه التفاوت حقوق گمرکی رو پرداخت کنید بلکه یه جریمه سنگین هم می خورید به خاطر اظهار خلاف واقع. جریمه کم اظهاری ارزش می تونه تا چند برابر ارزش کالا باشه!
• بیش اظهاری ارزش و مالیات بیشتر : اگه گمرک متوجه بشه که شما ارزش کالا رو بیشتر از قیمت واقعی اظهار کردید (بیش اظهاری) ممکنه باهاتون برخورد قانونی بشه و حتی به اتهام پولشویی متهم بشید! حتی اگه قصد بدی هم نداشته باشید بیش اظهاری ارزش می تونه باعث بشه مالیات بیشتری پرداخت کنید.
• توقیف کالا : در موارد خیلی شدید اگه گمرک تشخیص بده که شما عمداً ارزش کالا رو غلط اظهار کردید ممکنه کالای شما رو توقیف کنه و به عنوان قاچاق باهاتون برخورد کنه!
• مشکل در گشایش اعتبار اسنادی : اگه شما برای واردات کالا از اعتبار اسنادی (LC) استفاده می کنید و ارزش کالا رو غلط اظهار کنید ممکنه بانک تو پرداخت وجه اعتبار به فروشنده خارجی به مشکل بخوره و کل معامله به هم بخوره.

تجربه شخصی من : یه بار می خواستم یه محموله ماشین آلات صنعتی از آلمان وارد کنم. فروشنده آلمانی یه فاکتور با قیمت واقعی کالا برام صادر کرد. اما یه دلال ایرانی بهم گفت اگه ارزش کالا رو تو فاکتور کمتر نشون بدیم می تونیم حقوق گمرکی کمتری پرداخت کنیم. منم گول حرفشو خوردم و یه فاکتور صوری با قیمت کمتر از فروشنده گرفتم و به گمرک ارائه دادم. اما کارشناس گمرک زرنگ تر از این حرفا بود و متوجه کم اظهاری ارزش شد! نه تنها مجبور شدم مابه التفاوت حقوق گمرکی رو پرداخت کنم بلکه یه جریمه سنگین هم خوردم. اون روز فهمیدم که صداقت بهترین سیاست تو ترخیص کالاست!

راه حل عملی

• ارزش واقعی کالا رو اظهار کنید : همیشه ارزش واقعی کالا رو تو فاکتور خرید و سایر مدارک به گمرک اظهار کنید. هیچ وقت سعی نکنید ارزش کالا رو کم یا زیاد نشون بدید.
• مستندات ارزش کالا رو ارائه بدید : برای اثبات ارزش واقعی کالا به گمرک مستنداتی مثل فاکتور خرید قرارداد خرید پرفورما اینویس و سایر مدارک مربوطه رو به گمرک ارائه بدید.
• روش های ارزش گذاری گمرک رو بشناسید : با روش های ارزش گذاری گمرک آشنا بشید و بدونید گمرک چطور ارزش کالا رو تعیین می کنه. قوانین گمرکی در مورد ارزش گذاری کالا رو مطالعه کنید.
• اگه شک دارید از گمرک راهنمایی بخواهید : اگه در مورد ارزش گذاری کالاهاتون شک دارید می تونید از گمرک راهنمایی بخواهید و ازشون بپرسید چطور باید ارزش کالا رو اظهار کنید.

اشتباه شماره ۴ : قانون و قلق های گمرک رو بشناس! (اهمیت آشنایی با قوانین و مقررات گمرکی)

چهارمین اشتباه رایج تو ترخیص کالا عدم آشنایی با قوانین و مقررات گمرکیه.

قوانین و مقررات گمرکی خیلی گسترده و پیچیده اند و هر روز هم ممکنه تغییر کنن. خیلی از واردکننده ها و صادرکننده ها فکر می کنن نیازی نیست این قوانین رو بدونن و فقط کافیه یه کارشناس ترخیص کالا استخدام کنن. اما واقعیت اینه که آشنایی با قوانین و مقررات گمرکی برای هر تاجری ضروریه!

اگه شما قوانین گمرکی رو ندونید ممکنه به راحتی اشتباهات بزرگی مرتکب بشید که عواقب بدی داشته باشه. مثلاً ممکنه کالایی رو وارد کنید که ممنوع الورود باشه یا بدون مجوزهای لازم اقدام به ترخیص کالا کنید یا حقوق گمرکی و مالیات رو به درستی محاسبه نکنید و … .

کل قوانین گمرکی هم توی این سایت اومده 

عواقب عدم آشنایی با قوانین گمرکی :

• واردات کالای ممنوع الورود : اگه شما ندونید که واردات یه کالایی ممنوعه ممکنه اقدام به وارداتش کنید و بعد بفهمید که گمرک اجازه ترخیص بهتون نمیده و کالاهاتون توقیف میشه.
• عدم اخذ مجوزهای لازم : بعضی از کالاها برای واردات نیاز به مجوزهای خاصی از سازمان های دولتی دارن. اگه شما ندونید که کالای شما نیاز به مجوز داره و بدون مجوز اقدام به ترخیص کنید گمرک بارتون رو ترخیص نمی کنه و ممکنه جریمه هم بشید.
• محاسبه غلط حقوق گمرکی و مالیات : قوانین مربوط به محاسبه حقوق گمرکی و مالیات خیلی پیچیده اند و اگه شما این قوانین رو ندونید ممکنه به اشتباه حقوق گمرکی و مالیات رو محاسبه کنید و بعداً با مشکلات مالی مواجه بشید.
• تاخیر در ترخیص کالا : عدم آشنایی با قوانین گمرکی می تونه باعث بشه مراحل ترخیص کالا رو به درستی طی نکنید و در نتیجه تاخیر در ترخیص کالا رخ بده و هزینه های انبارداری و دموراژ بهتون تحمیل بشه.

تجربه شخصی من : یه بار می خواستم یه محموله مواد شیمیایی از چین وارد کنم. فکر می کردم چون مواد شیمیایی صنعتی هستن هیچ مشکلی برای وارداتشون وجود نداره. اما وقتی بار رسید گمرک بهم گفتن واردات این مواد شیمیایی نیاز به مجوز از وزارت صنعت معدن و تجارت داره! من اصلاً خبر نداشتم! کلی دوندگی کردم تا مجوز رو بگیرم آخرشم با کلی تاخیر و هزینه تونستم بار رو ترخیص کنم. اون روز فهمیدم که قوانین گمرکی رو باید جدی گرفت و قبل از هر کاری حسابی تحقیق کرد!

راه حل عملی

• قوانین و مقررات گمرکی رو مطالعه کنید : سعی کنید تا جایی که میشه با قوانین و مقررات گمرکی آشنا بشید. مخصوصاً قوانین مربوط به کالاهایی که شما وارد یا صادر می کنید رو به دقت مطالعه کنید. قانون امور گمرکی و آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی از مهم ترین منابع اطلاعاتی هستن.
• از سایت گمرک ایران استفاده کنید : سایت گمرک ایران (www.irica.ir) منبع خیلی خوبی برای اطلاعات گمرکیه. تو این سایت می تونید قوانین و مقررات گمرکی بخشنامه ها اطلاعیه ها و اخبار مربوط به گمرک رو پیدا کنید.
• در دوره های آموزشی ترخیص کالا شرکت کنید : دوره های آموزشی زیادی در زمینه ترخیص کالا برگزار میشه. شرکت تو این دوره ها می تونه به شما کمک کنه تا با قوانین و مقررات گمرکی و مراحل ترخیص کالا به صورت عملی آشنا بشید.
• با کارشناسان گمرکی مشورت کنید : اگه سوالی در مورد قوانین گمرکی دارید می تونید با کارشناسان گمرکی مشورت کنید و ازشون راهنمایی بخواهید. گمرک ایران بخش های مختلفی داره که می تونید باهاشون تماس بگیرید و سوالاتتون رو بپرسید.

اشتباه شماره ۵ : بروکر خوب نصف راه حله! (اهمیت انتخاب کارگزار گمرکی مناسب)

پنجمین و آخرین اشتباه رایج تو ترخیص کالا انتخاب کارگزار گمرکی (ترخیص کار) نامناسبه.

ترخیص کالا کار تخصصی و پیچیده ایه و خیلی از واردکننده ها و صادرکننده ها ترجیح میدن این کار رو به یه کارگزار گمرکی بسپارن. کارگزار گمرکی یه فرد یا شرکتیه که به نمایندگی از شما مراحل ترخیص کالا رو تو گمرک انجام میده. یه کارگزار گمرکی خوب می تونه خیلی از مشکلات و دردسرهای ترخیص کالا رو از سر راه شما برداره و کارتون رو سریع تر و راحت تر انجام بده.

اما اگه یه کارگزار گمرکی نابلد یا متخلف انتخاب کنید ممکنه به جای حل مشکل مشکلاتتون رو چند برابر کنه! کارگزار گمرکی نامناسب ممکنه مدارک رو به درستی تهیه نکنه کد تعرفه اشتباه بزنه ارزش کالا رو غلط اظهار کنه قوانین گمرکی رو رعایت نکنه و … . در نتیجه ممکنه با جریمه های سنگین توقیف کالا تاخیر در ترخیص و خسارات مالی مواجه بشید.

تجربه شخصی من : یه بار به خاطر اینکه هزینه هامو کم کنم رفتم سراغ یه کارگزار گمرکی ارزون قیمت که تازه کار بود و تجربه زیادی نداشت. متاسفانه این کارگزار کلی اشتباه تو مدارک و اظهارنامه ها مرتکب شد و باعث شد بار من چند هفته تو گمرک بمونه و کلی هزینه انبارداری و دموراژ بدم. آخرشم مجبور شدم کارگزار رو عوض کنم و یه کارگزار باتجربه تر استخدام کنم تا بتونم بارمو ترخیص کنم. اون روز فهمیدم که ارزونی بی حکمت نیست و گاهی وقتا باید پول بیشتری داد تا کار درست انجام بشه!

چطور یه کارگزار گمرکی خوب انتخاب کنیم؟

• سابقه و تجربه کارگزار رو بررسی کنید : قبل از انتخاب کارگزار حتماً سابقه و تجربه کاریش رو بررسی کنید. ازش بپرسید چند ساله تو این کار فعاله چه نوع کالاهایی رو ترخیص کرده و چه تعداد مشتری داره.
• مجوز کارگزاری گمرکی داشته باشه : مطمئن بشید کارگزاری که انتخاب می کنید مجوز رسمی کارگزاری گمرکی از گمرک ایران داشته باشه. کارگزاران مجاز تحت نظارت گمرک هستن و احتمال تخلفشون کمتره.
• به قیمت خیلی پایین شک کنید : اگه یه کارگزار گمرکی قیمتش خیلی پایین تر از بقیه بود بهش شک کنید. کار ترخیص کالا هزینه داره و کارگزاران حرفه ای برای خدماتشون هزینه مناسبی دریافت می کنن. قیمت خیلی پایین ممکنه نشونه کم تجربگی یا حتی تخلف کارگزار باشه.
• با مشتریان قبلی کارگزار صحبت کنید : اگه امکانش هست با مشتریان قبلی کارگزار صحبت کنید و نظرشونو در مورد کیفیت خدماتش بپرسید. تجربه مشتریان قبلی می تونه اطلاعات خوبی در مورد کارگزار بهتون بده.
• قرارداد رسمی ببندید : قبل از شروع کار حتماً با کارگزار گمرکی یه قرارداد رسمی ببندید و تو قرارداد وظایف و مسئولیت های هر دو طرف تعرفه های خدمات زمان بندی کار و سایر موارد مهم رو به طور دقیق مشخص کنید.
• به کارگزار اعتماد کنید اما نظارت هم داشته باشید : به کارگزار گمرکی اعتماد کنید و اطلاعات و مدارک لازم رو در اختیارش بذارید. اما در عین حال نظارت هم داشته باشید و از روند کار مطلع بشید. به طور مرتب با کارگزار در تماس باشید و گزارش کار بخواهید.

چطور از اشتباهات ترخیص کالا جلوگیری کنیم؟

خب حالا که با اشتباهات رایج و تجربه های شخصی من آشنا شدید بیاید یه جمع بندی داشته باشیم و ببینیم چطور می تونیم از این اشتباهات جلوگیری کنیم و ترخیص کالای بی دردسری داشته باشیم.

• آموزش ببینید و اطلاعاتتون رو به روز نگه دارید : دانش کلید موفقیت تو هر کاریه. تو زمینه ترخیص کالا هم همینطوره. سعی کنید اطلاعاتتون رو در مورد قوانین و مقررات گمرکی روش های ترخیص کالا مدارک مورد نیاز و … به روز نگه دارید. کتاب بخونید مقاله بخونید تو دوره های آموزشی شرکت کنید سایت گمرک رو دنبال کنید و … .
• برنامه ریزی دقیق داشته باشید : قبل از شروع هر معامله ای یه برنامه ریزی دقیق برای ترخیص کالا داشته باشید. مدارک مورد نیاز رو لیست کنید کد تعرفه رو تعیین کنید ارزش کالا رو محاسبه کنید کارگزار گمرکی رو انتخاب کنید زمان بندی ترخیص رو مشخص کنید و … .
• از متخصصان کمک بگیرید : اگه تجربه کافی تو زمینه ترخیص کالا ندارید از متخصصان کمک بگیرید. با کارشناسان ترخیص کالا مشاوران گمرکی و وکلای گمرکی مشورت کنید. هزینه مشاوره خیلی کمتر از خسارات ناشی از اشتباهات ترخیص کالاست.
• ارتباط موثر برقرار کنید : با همه ذینفعان ترخیص کالا از جمله فروشنده خارجی شرکت حمل و نقل کارگزار گمرکی و گمرک ارتباط موثر و مستمر برقرار کنید. اطلاعات رو به موقع رد و بدل کنید سوالاتتون رو بپرسید و مشکلات رو به سرعت حل کنید.
• صبور باشید و حوصله به خرج بدید : ترخیص کالا ممکنه زمان بر و پر از بروکراسی باشه. صبور باشید و حوصله به خرج بدید. هیچ وقت عجله نکنید و سعی نکنید از راه های غیرقانونی کارتون رو جلو ببرید.
• همیشه مثبت اندیش باشید : حتی اگه با مشکلاتی هم مواجه شدید مثبت اندیش باشید و امیدتون رو از دست ندید. به یاد داشته باشید که هر مشکلی یه راه حلی داره.

راه های دیگه هم هست… (پیشنهادات جایگزین و راه های خلاقانه برای ترخیص کالا)

علاوه بر راه حل های سنتی که گفتیم یه سری راه های دیگه هم هست که می تونید برای ترخیص کالا ازشون استفاده کنید. البته این راه ها ممکنه برای همه شرایط مناسب نباشن و نیاز به بررسی بیشتر داشته باشن.

پیشنهادات جایگزین :

• استفاده از رویه های گمرکی تسهیل شده : گمرک ایران یه سری رویه های گمرکی تسهیل شده برای شرکت های معتبر و کالاهای خاص ارائه میده. استفاده از این رویه ها می تونه باعث تسریع و تسهیل ترخیص کالا بشه. مثلاً رویه کارنه تیر برای حمل و نقل بین المللی جاده ای رویه ورود موقت برای ورود موقت کالا به کشور و رویه ترانزیت برای عبور کالا از خاک ایران.
• استفاده از مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی : مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی مزایای گمرکی خاصی دارن که می تونه برای ترخیص کالا مفید باشه. مثلاً تو این مناطق معافیت های گمرکی و مالیاتی وجود داره رویه های گمرکی ساده تری اعمال میشه و امکان نگهداری و پردازش کالا قبل از ترخیص وجود داره.
• استفاده از خدمات شرکت های لجستیک یکپارچه : شرکت های لجستیک یکپارچه (۳PL و ۴PL) خدمات کاملی در زمینه زنجیره تامین ارائه میدن از جمله ترخیص کالا حمل و نقل انبارداری و … . استفاده از خدمات این شرکت ها می تونه باعث صرفه جویی در وقت و هزینه بشه و ریسک اشتباهات ترخیص کالا رو کاهش بده.
• تشکیل کنسرسیوم صادراتی : اگه شما صادرکننده هستید و حجم صادراتتون کمه می تونید با چند تا صادرکننده دیگه کنسرسیوم صادراتی تشکیل بدید و به صورت مشترک اقدام به صادرات کالا کنید. این کار می تونه باعث کاهش هزینه های ترخیص و حمل و نقل بشه و قدرت مذاکره شما رو با خریداران خارجی افزایش بده.