شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی
شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی نیاز به برنامه ریزی و اجرای دقیق دارد. پروژه های تلاش هایی بسیار ساختار یافته هستند که در آن بخش ها و افراد متعددی گرد هم می آیند تا یک محصول ملموس منحصر به فرد ایجاد کنند. در چنین سناریوهایی، سرنگونی حتی کوچک ترین قطعات می تواند اثرات فاجعه باری داشته باشد که می تواند پروژه ها را مختل کرده و حتی از ریل خارج کند و به اعتبار کسب وکار آسیب برساند.
مدیران نیاز به ارزیابی، کنترل و نظارت مستمر ریسک ها دارند تا پروژه ها را در مسیر خود نگه دارند؛ اما حتی قبل از آن، باید آنها را شناسایی کنند، علل آنها را درک کنند و پیامدهایی که ممکن است بر پروژه داشته باشند را بدانند. اجازه دهید خطرات رایجی را که یک پروژه معمولی در طول عمر خود با آن روبرو می شود برجسته کنیم.
ریسک های فنی
ریسک های فنی شاید رایج ترین ریسک هایی هستند که مدیران سایت با آن مواجه می شوند و در نهایت کیفیت محصول نهایی را با مشکل مواجه می کنند که منجر به دوباره کاری پرهزینه، از دست رفتن جدول زمانی و حتی اختلاف با مشتری می‌شود. برخی از رایج ترین علل شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی عبارتند از:
- عدم قطعیت منابع و در دسترس بودن مواد
- انتخاب نادرست مصالح
- طراحی ناقص
- خطاها یا حذفیات طراحی
- بررسی ناکافی سایت
- تغییرات در محدوده پروژه و الزامات
- شرایط زمین شناسی و ژئوتکنیکی زیرسطحی
- برآورد بودجه و زمان نادرست
- رویه های ساخت و ساز معیوب
ریسک های مالی
پروژه های ساختمانی، کوچک و بزرگ تا حد زیادی به جریان ثابت بودجه بستگی دارد. هر گونه اختلال در امور مالی می تواند منجر به پیامدهای جدی مانند تأخیر در برنامه های تضعیف کننده و اختلالات شود. در اینجا دلایلی که منجر به خطرات مالی می شود آورده شده است:
- تورم
- تنگناها در تامین مالی
- آگاهی ناکافی از مالیات های محلی
- نوسانات ارز (در مورد پروژه های بین المللی)
- اشتباهات بودجه بندی
خطرات زیست محیطی
خطرات زیست محیطی شامل آب و هوای غیرقابل پیش‌بینی، بلایای طبیعی و پیامدهای فصلی است و می‌تواند منجر به تأخیر و خسارات احتمالی در پروژه‌ها شود. برخی از علل شایع این امر عبارتند از:
- تحلیل محیطی ناقص یا نادرست
- کمبود نیروی متخصص
- تالاب های داخل و خارج از سایت
- زباله های خطرناک
- بلایای طبیعی غیر منتظره
- بررسی سایر موارد در شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی
ریسک های مرتبط با مدیریت
ریسک های مرتبط با مدیریت می توانند منجر به زیان های فاجعه بار، هم مالی و هم اعتباری شوند. رایج ترین ریسک مدیریتی به بهره وری نامشخص منابع مربوط می شود. علل شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی عبارتند از:
- تعریف ضعیف اهداف قابل تحویل
- برآوردهای نادرست از هزینه ها و جدول زمانی
- عدم کنترل بر عملکرد و اولویت های کارکنان
- خطاهای برنامه ریزی شده
- تاخیر در فعالیت مشاور و پیمانکاران
- خرابی های ارتباطی
- پروژه های متعدد
- عدم هماهنگی
- منابع بی تجربه
ریسک های سازمانی
در بررسی و شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی باید بدانید که ریسک‌های سازمانی ریسک‌هایی هستند که در سطح سازمانی وجود دارند و موجب تضعیف بنیان شرکت و تأثیرگذاری بر شهرت برند می شوند. برخی از علل رایج این امر عبارتند از:
- کارکنان بی تجربه در کشتی
- بار پیش بینی نشده بر روی مدیران پروژه
- زمان ناکافی برای برنامه ریزی پروژه ها
- از دست دادن منابع حیاتی در مراحل حیاتی پروژه ها
- عدم وجود آخرین فناوری ها و برنامه های کاربردی
- تغییر اولویت ها
خطرات بهداشتی و ایمنی
خطرات بهداشتی و ایمنی احتمال آسیب احتمالی به کارگران را افزایش داده و روحیه آنها را نیز کاهش می دهد. علاوه بر این، حوادث جدی می تواند منجر به تاخیر یا حتی اختلال در پروژه ها شود. کسب و کار ممکن است با یک ضربه مالی بزرگ روبرو شود زیرا آنها باید به کارکنان آسیب دیده غرامت بپردازند یا با دعوی قضایی روبرو می شوند. در اینجا دلایل رایج شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی ذکر شده است:
- کارگران بی تجربه
- عدم آموزش
- تکنیک ها و تجهیزات قدیمی
- عدم توجه کافی به اجرای اقدامات ایمنی
خطرات امنیتی
یکی از نگرانی هایی که مدیران پروژه اغلب نسبت به آن راضی می شوند، خطرات امنیتی است که احتمال آسیب به اموال، تجهیزات و افراد در محل را افزایش می دهد. برخی از دلایل منجر به خطرات امنیتی برای پروژه ها عبارتند از:
- وندالیسم
- سرقت مواد یا تجهیزات
- ضرب و جرح و جراحت کارگران
- تروریسم
- نفوذ
- فساد
- آتش سوزی ها
با مدیریت ریسک یک قدم جلوتر بمانید
همه چیز با شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی شروع می شود، جایی که مدیر باید مسائل احتمالی را که احتمالاً بر پروژه آنها تأثیر می گذارد تعیین کند و آنها را از همان ابتدا مستند کند. کمی سازی و برنامه ریزی گام بعدی برای مدیریت آنهاست. به غیر از برنامه ریزی پیشگیرانه، نظارت و کنترل واکنش، راه طولانی در مهار خطرات و به حداقل رساندن تأثیر آنها دارد. مدیران باید معیارها و نقاط عطف ریسک را همیشه رصد کنند و همچنین اثربخشی اقدامات مدیریت ریسک را دنبال کنند. یک رویکرد پیشگیرانه برای مدیریت ریسک می تواند در درازمدت باعث صرفه جویی در هزینه و زمان زیادی برای کسب و کارها شود.
نکات بسیارحائز اهمیت در شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی
ریسک به عنوان یک عنصر اساسی در برنامه ریزی و تحقق یک پروژه ساختمانی در نظر گرفته می شود. روش‌ها و ابزارهای تحلیلی مختلفی در حال جستجو هستند و به‌طور متوالی توسعه می‌یابند تا ارزیابی جامع و جامعی از ریسک ارائه کنند. در شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی اغلب یک دلیل تجاری برای انجام یک پروژه ساختمانی خاص است.
محدوده شناسایی عوامل خطر بستگی به نوع پروژه ساخت و ساز دارد. همه عوامل در یک پروژه ساختمانی خاص مهم نیستند؛ بنابراین، اولین مرحله ارزیابی پروژه ساختمانی باید مطالعات مستندسازی به منظور شناسایی عوامل خطر کلیدی باشد. مرحله بعدی ارزیابی عوامل از نظر کمی سازی آنها (امکان ارزیابی عاملی به صورت کمی) است. آخرین مرحله ارزیابی ریسک مناسب و سلسله مراتب انواع یک پروژه ساخت و ساز برنامه ریزی شده است.
از طیف گسترده ای از روش های مورد استفاده در ارزیابی ریسک در انتخاب پروژه ساخت و ساز از جمله: ماتریس ریسک، ثبت ریسک، تصمیم گیری چند معیاره، روش هایی در زمینه تحقیقات عملیاتی و… استفاده می گردد.
بهینه سازی مدیریت ریسک
سیستم MissionOS یک ابزار مدیریتی بسیار ارزشمند است که منابع ریسک و عدم قطعیت را شناسایی می‌کند، تأثیر آنها را تعیین می‌کند و به سرعت اقدامات اصلاحی مناسب را برای کاهش و به حداقل رساندن سطوح ریسک ایجاد می‌کند.
MissionOS مدیریت ریسک کامل یک پروژه را در طول چرخه کامل امکان پذیر می کند
Mission OS مدیریت ریسک فعال را ارائه می دهد
از طریق نشان دادن مدیریت ریسک فعال، MissionOS موفقیتی را در بیمه نامه در سطح پروژه به دست آورده است.
چرخه مدیریت ریسک در شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی
در شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی ارزیابی سیستماتیک مدیریت ریسک معمولاً به پنج دسته اصلی تقسیم می شود:
MissionOS مدیریت ریسک کامل یک پروژه را در طول چرخه کامل امکان پذیر می کند
طبقه بندی ریسک ها
مدیریت ریسک با طبقه بندی تمام خطرات مختلف در یک پروژه و تعیین موثرترین درمان این خطرات در طول مدت آن شروع می شود.
سیستم MissionOS درک کامل ریسک ها، طبقه‌بندی و ارزیابی این ریسک ها و تصمیم‌گیری مناسب را برای اطمینان از ایجاد کنترل‌های مؤثر برای یک پروژه امکان‌پذیر می سازد.
شناسایی خطر
شناسایی ریسک تعیین می کند که چه اتفاقی می تواند روی اهداف پروژه تأثیر بگذارد و این رویدادها چگونه ممکن است رخ دهند. این یک فرآیند تکراری است زیرا خطرات جدید ممکن است تنها زمانی که پروژه در چرخه عمر خود پیشرفت می کند شناخته شود.
MissionOS پارامترهای پروژه را از زمان شروع تا کل مراحل پیاده سازی شناسایی، ردیابی و گزارش می دهد. این سیستم داده ها را در زمینه مناسب برای بهبود درک ترکیب و ارائه می کند.
تحلیل ریسک
در شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی، برنامه مدیریت ریسک معمولاً توسط یک نفر، اغلب مدیر ریسک های پروژه، همراه با مدیر پروژه یا سایر پست های سطح بالا اجرا می شود.
MissionOS اجازه ایجاد سلسله مراتب پروژه را می دهد تا مسئولیت ریسک فردی را بتوان به آن اختصاص داد. آنها می توانند به صورت دوره ای توسط مدیر ریسک پروژه بررسی شوند و در مدل سیستم گنجانده شوند.
پردازش ریسک در پروژه های ساختمانی
جنبه های زیادی از خطرات و خسارات احتمالی در طول پروژه های ساخت‌وساز و همچنین ترکیبی متنوع از تعاملات وجود دارد که ممکن است بر آنها تأثیر بگذارد. این روابط پیچیده شامل خطرات مستقیم، غیرمستقیم، آشکار، ضمنی یا غیرقابل پیش بینی است. کنترل کیفیت، زمان و هزینه سه هدف کلیدی مدیریت پروژه است. مدیریت ریسک و زیان دوره ساخت و ساز یک عنصر کلیدی در مدیریت ریسک یا مخاطرات ساختمانی است. عملکرد در برابر برنامه زمانی پروژه ارتباط نزدیک و جدایی ناپذیری با هزینه هدف برنامه ریزی شده دارد.
نقش بررسی و شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی
مدیریت ریسک یکی از نه حوزه دانشی است که توسط موسسه مدیریت پروژه منتشر شده است. علاوه بر این، مدیریت ریسک در زمینه مدیریت پروژه ساخت و ساز یک روش جامع و سیستماتیک برای شناسایی، تجزیه و تحلیل و پاسخ به ریسک ها برای دستیابی به اهداف پروژه است. از مزایای فرآیند مدیریت ریسک در شناسایی ریسک در پروژه های ساختمانی می توان به شناسایی و تجزیه و تحلیل ریسک ها و بهبود فرآیندهای مدیریت پروژه های ساختمانی و استفاده موثر از منابع اشاره کرد.
پروژه های ساختمانی می توانند بسیار پیچیده و مملو از عدم قطعیت باشند. ریسک و عدم قطعیت به طور بالقوه می تواند پیامدهای مخربی برای پروژه های ساختمانی داشته باشد؛ بنابراین امروزه تجزیه و تحلیل و مدیریت ریسک همچنان یکی از ویژگی های اصلی مدیریت پروژه های ساختمانی در تلاش برای مقابله موثر با عدم قطعیت ها و رویدادهای غیرمنتظره و دستیابی به موفقیت پروژه است.
نتیجه گیری
پروژه های ساخت و ساز همیشه منحصر به فرد هستند و خطرات از منابع مختلف ناشی می شوند. پروژه های ساخت و ساز ذاتاً پیچیده و پویا هستند و شامل فرآیندهای بازخورد چندگانه می شوند. بسیاری از شرکت کنندگان، افراد و سازمان ها به طور فعال در پروژه ساخت و ساز درگیر هستند و منافع آنها ممکن است به طور مثبت یا منفی در نتیجه اجرای پروژه یا تکمیل پروژه تحت تاثیر قرار گیرد.
شرکت کنندگان مختلف با تجربه و مهارت های متفاوت معمولاً انتظارات و علایق متفاوتی دارند. این امر به طور طبیعی حتی برای مجرب ترین مدیران پروژه و پیمانکاران نیز مشکلات و سردرگمی ایجاد می کند. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره به وبسایت۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۸ ۱۴ مرداد ۱۴۰۲
جهت مشاوره و طراحی سازه به سایت ما مراجعه کنید
مدیریت ریسک در صنعت ساخت وساز یک بخش بسیار مهم در مدیریت و برنامه ریزی در پروژه می باشد. انواع مختلف ریسک در پروژه‌های ساختمانی وجود دارند که در این مقاله بتشریح هریک پرداخته ایم.